Συνέντευξη με τον Ezra Claytan Daniels

Τη δουλειά του Ezra Claytan Daniels την ανακάλυψα πέρυσι χάρη στο φιλόδοξο Upgrade Soul και έκτοτε έχω καταβροχθίσει ο, τι άλλο έχει δημιουργήσει. Αν και περιορισμένη, η βιβλιογραφία του έχει τρομερό ενδιαφέρον, τουλάχιστον για όσους αναζητάνε πρωτότυπες και απαιτητικές ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, οι οποίες ναι μεν βασίζονται σε παραδοσιακές ιδέες (ταξίδια στο χρόνο, κλώνους κλπ), αλλά είναι φιλτραρισμένες μέσα από ένα πιο ανθρώπινο φίλτρο εξετάζοντας τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη ψυχολογία και ύπαρξη.

Με αφορμή, λοιπόν, το φετινό κόμικ του, το BTTM FDRS, επικοινώνησα με τον Ezra, του έστειλα μερικές ερωτήσεις σχετικές με τη μέχρι τώρα καριέρα του, τις θεματικές που φαίνεται να κυριαρχούν στις δουλειές του, τα ερωτήματα που αυτές εγείρουν, αλλά και την πρόθεση του να ενισχύσει την αναγνωστική εμπειρία των κόμικς αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία.

Παρακάτω, μπορείτε να διαβάσετε τις απαντήσεις του.

Πώς ξεκίνησε η ασχολία σου με τα κόμικς;

Ezra: Λίγο-πολύ, φτιάχνω κόμικς όλη μου τη ζωή. Πήγα στο πανεπιστήμιο για να σπουδάσω κινηματογράφο. Έφτιαξα μερικές ταινίες μικρού μήκους, αλλά αυτό ήταν πριν το διαδίκτυο μετατραπεί σε έναν βιώσιμο τρόπο διανομής τέτοιους είδους πραγμάτων, οπότε μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να μοιραστώ τις ταινίες μου με τον κόσμο. Εκείνη την περίοδο έφτιαχνα κάτι μίνι κόμικς που ήταν πιο εύκολο να τα διανέμω. Ο κόσμος μπορούσε να δανείσει τα κόμικς μου σε φίλους τους, να τα αφήνει σε τραπέζια καφετεριών ή στο λεωφορείο. Επίσης, μου άρεσε που μπορούσα να φτιάξω ένα κόμικ 100% μόνος μου. Δεν είχα να συγχρονίσω ένα τσούρμο ανθρώπων ή να ανησυχώ για το μπάτζετ ή να δουλεύω με ηθοποιούς. Μπορούσα να κλειστώ σε ένα δωμάτιο για ένα χρόνο και θα έβγαινε ένα ολόκληρο βιβλίο.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας σου έχεις λάβει μέρος σε αρκετές δουλειές που περιελάμβαναν διαφορετικά μέσα. Μίλησες μας για αυτό το κομμάτι της δουλειάς σου. Πώς σε επηρέασε σαν καλλιτέχνη;

Είμαι τυχερός που ένιωσα την αποτυχία σε τόσο πρωταρχικό στάδιο της καριέρας μου. Προσπαθούσα για χρόνια να χωθώ στη βιομηχανία των κόμικς, δίχως επιτυχία. Είμαι σίγουρος πως πολλοί συνάδελφοι μου, που κατάφεραν τελικά να ενσωματωθούν στη βιομηχανία, είχαν έρθει σε επαφή με παρόμοιες ευκαιρίες για multimedia συνεργασίες. Απλώς εγώ ήμουν τόσο απεγνωσμένος να αφηγηθώ ιστορίες μέσω οποιασδήποτε πλατφόρμας, οπότε πάντα δεχόμουν. Όμως η δυσκολία του να στήσεις μια ιστορία γύρω από τις ιδιαιτερότητες και τους περιορισμούς ενός μέσου, στο τέλος με αντάμειψε και θεωρώ πως είμαι κατάλληλος για τέτοιες προκλήσεις. Με έμαθε να θεωρώ το μέσο ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας.

Μέχρι στιγμής, όλες σου οι δουλειές κινούνται στον ευρύ χώρο της επιστημονικής φαντασίας, διαθέτοντας στοιχεία τρόμου. Θυμάσαι την πρώτη σου επαφή με αυτά τα είδη;

Η αγάπη μου για την επιστημονική φαντασία ξεκίνησε από τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν τεράστιος nerd. Ασχολήθηκα με την επιστημονική φαντασία και τον τρόμο, ώστε να έρθω πιο κοντά του, και πιστεύω πως ένας λόγος που τώρα γράφω ιστορίες επιστημονικής φαντασίας και τρόμου, παρ’ όλο που έχει πεθάνει εδώ και μερικά χρόνια, είναι επειδή νιώθω ακόμα κοντά του.

Τόσο στο The Changers, όσο και στο Upgrade Soul ασχολείσαι με την ιδέα της Εξέλιξης, προσεγγίζοντας την και στις δύο περιπτώσεις με εξαιρετικά ενδιαφέρων και πρωτότυπο τρόπο. Τι σε ελκύει σε αυτή τη θεματική;

Θεωρώ πως η κοινή θεματική ανάμεσα στα The Changers και Upgrade Soul είναι η ιδέα της υπεροχής. Τι κάνει κάποιον καλύτερο από κάποιον άλλον; Ποιός το αποφασίζει αυτό, και με βάση ποια κριτήρια; Αυτές οι σκέψεις ενώνονται με τη δική μου φωνή ως καλλιτέχνης που ανήκει σε δύο φυλές. Η φυλή είναι τεράστιο μέρος της δουλειάς μου και με απασχολεί πολύ. Μπορώ να αντιληφθώ πόσο τραυματικό μπορεί να είναι όταν μια ομάδα ανθρώπων αποφασίζει, με βάση κάποια αυθαίρετη ή λανθασμένη λογική, ότι είναι ανώτερη κάποιας άλλης ομάδας ανθρώπων.

Και στις δύο περιπτώσεις το προϊόν της εξέλιξης μοιάζει αρκετά απωθητικό, τουλάχιστον απ’ την οπτική των ανθρώπων. Αντικατοπτρίζει αυτό τις επιφυλάξεις σου σχετικά με την εξέλιξη;

Χρησιμοποιώ τα εμφανισιακά “απωθητικά” χαρακτηριστικά αυτών των χαρακτήρων για να υπογραμμίσω την αντικειμενική ασυνάφεια των επιφανειακών ή κοσμετικών στοιχείων για την αξιολόγηση της αξίας ενός ανθρώπου.

Μια άλλη, σημαντική πτυχή της δουλειάς σου, τουλάχιστον όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ, είναι η απροβλεψιμότητα της καθημερινής ζωή, ο τρόπος με τον οποίον τα γεγονότα εξελίσσονται με αναπάντεχους τρόπους. Πιστεύεις ότι υπάρχει ένα προκαθορισμένο μέλλον για την ανθρωπότητα ή η εξέλιξη μας είναι ανοιχτή σε διαφορετικά ενδεχόμενα;

Το The Changers τελικά συμφωνεί με τη θεωρία των πολλαπλών συμπάντων, το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι πιθανότητες υπάρχουν στο δικό τους σύμπαν. Είτε αυτή η θεωρία αποκλείεται από τον ντετερμινισμό, είτε όχι, είναι ένα άλλο θέμα συζήτησης. Η προσωπική μου φιλοσοφία είναι ότι η γνώση μας για το σύμπαν περιορίζεται απ’ αυτά που δεν ξέρουμε. Πιστεύω πως η πίστη σε μια οποιαδήποτε φιλοσοφική ιδεολογία, είτε πρόκειται για τη θρησκεία, τον αθεϊσμό, τον ντετερμινισμό ή οτιδήποτε άλλο, είναι εν τέλει υπεροπτική και αποτελεί θέμα πίστης .

Απ’ την πλευρά μου, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να συμπεριφερόμαστε με βάση τους κανόνες και τις λειτουργίες που καταλαβαίνουμε ότι κυβερνάνε τη ζωή μας. Από τις προσωπικές μου παρατηρήσεις για τον κόσμο γύρω μου, οι πράξεις μας έχουν συνέπειας, οπότε συμπεριφέρομαι με βάση αυτή την παρατήρηση. Ολόκληρο το σύμπαν θα μπορούσε να είναι αποκύημα της φαντασίας κάποιου ουράνιο όντος, αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι θα με διώξουν απ’ το διαμέρισμα μου, αν δεν πληρώσω το νοίκι.

Το τι θεωρείται ως καλοδεχούμενο βήμα εξέλιξης της ανθρωπότητας μοιάζει να είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα στο The Changers. Μήπως τελικά είμαστε καταδικασμένοι να είμαστε δυστυχισμένοι και να κυνηγάμε μια αδύνατη κατάσταση ευτυχίας;

Ναι, η ιδέα ότι η ανθρώπινη μιζέρια είναι διαρκής αποτελεί είναι τεράστιο κομμάτι του The Changers. Βασίζεται σε μια φράση που διάβασα αρκετά χρόνια πριν και ποτέ δεν μπορώ να βρω την αναφορά, αλλά είναι η ιδέα ότι οι άνθρωποι στις φρικτές καταστάσεις κάνουν τεράστιες προσπάθειες να βρουν μικρές χαρές, όπως οι άνθρωποι που ζουν στις πιο ευνοϊκές περιστάσεις κάνουν τα πάντα για να εκφράσουν τον πόνο τους.

Ένα στοιχείο που λάτρεψα στο The Changers είναι η χρήση κάποιων άρθρων, η οποία μου έφερε στο μυαλό τον Alan Moore. Ποιοί δημιουργοί κόμικ σε έχουν επηρέασει σαν καλλιτέχνη;

Στην πραγματικότητα δεν είχα διαβάσει το Watchmen προτού κάνω το The Changers, οπότε δεν μετράω τον Moore ως άμεση επιρροή. Υπάρχουν μερικοί δημιουργοί κόμικς που μπορώ να υποδείξω ως σημαντικές επιρροές, όπως ο Charles Burns, Chris Ware, Phoebe Gloeckner και Junji Ito. Ωστόσο, αφηγηματικά μιλώντας, είμαι περισσότερο επηρεασμένος από ταινίες, παρά από κόμικς. Από σκηνοθέτες, οι Cronenberg, Tarkovsky, Mallick, Michael Haneke, Claire Denis, Melvin Van Peebles, Charles Burnett ή ταινίες σαν τα Ganja and Hess, Spook Who Sat by the Door, Chameleon Street, Candyman.

Στο The Changers σπας την αφήγηση σε αρκετά πάνελ, ενώ στο Upgrade Soul τα πάνελ είναι αισθητά λιγότερα ανα σελίδα. Έπαιξε καθόλου ρόλο, ότι το Upgrade Soul ξεκίνησε ως εφαρμογή για κινητά;

Αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο, αλλά η άλλη βασική μου έγνοια για την αισθητική του Upgrade Soul ήταν ότι δεν ήθελα να βασιστώ σε φορμαλιστικές τεχνικές για τη δημιουργία συναισθημάτων ή έντασης. Το Upgrade Soul είναι μη-στυλιζαρισμένο, με έναν τρόπο ώστε να έχει ως σημείο αναφοράς τα κατασκευαστικά εγχειρίδια ή τεχνικές εικονογραφήσεις. Ήθελα να μοιάζει έντονα αποστειρωμένο. Κάθε σκηνή είναι καλά φωτισμένη, ενώ ακόμα και στις σκοτεινές σκηνές μπορείς να δεις κάθε λεπτομέρεια του δωματίου. Ο τρόμος στο Upgrade Soul δεν προέρχεται από το άγνωστο ή από τις σκιές. Έρχεται από την γνώση ΠΟΛΛΩΝ πληροφοριών για το “τέρας”.

Αυτός ο παράγοντας (της εφαρμογής) ήταν απελευθερωτικός ή περιοριστικός για εσένα ως καλλιτέχνη;

Λατρεύω να δουλεύω με περιορισμούς, οπότε στην πραγματικότητα το προτιμούσα.

Πώς διαφέρει η ψηφιακή εκδοχή του Upgrade Soul από την τυπωμένη; Πρόκειται για ένα ψηφιακό κόμικ ή είναι κάτι παραπάνω;

Υπάρχουν αρκετά καινοτόμα χαρακτηριστικά στην εφαρμογή, όπως το δυναμικό βάθος πεδίου που δίνει την αίσθηση πως το κάθε πάνελ είναι ένα τρισδιάστατο κουτί, ενώ υπάρχουν και behind the scenes. Ωστόσο, πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο τρόπος με τον οποίον το Upgrade Soul επικεντρώνεται γύρω από τη μουσική, ως θεμελιώδες στοιχείο της αφήγησης. Ο συνεργάτης μου, ο προγραμματιστής Erik Loyer, δημιούργησε μια μηχανή ψηφιακών κόμικς που ονομάζεται Panoply, η οποία παντρεύει το διαδραστικό μουσικό soundtrack με τον ρυθμό ανάγνωσης του καθενός, έτσι ώστε κάθε φορά που αλλάζεις πάνελ να ενεργοποιείται μια διακριτική αλλαγή στη μουσική που ενισχύει το συναισθηματικό αντίκτυπο. Αυτή είναι μια γλώσσα που έχει χρησιμοποιηθεί στον κινηματογράφο για πάνω από εκατό χρόνια, και όταν δουλεύει, δημιουργεί στιγμές έντονου δράματος, και μερικές φορές ενισχύει τρομερά την ένταση. Σκέψου τις έγχορδες «στριγκλιές» του συνθέτη Bernard Herman στη σκηνή του μπάνιου στο Ψυχώ, ή το αγχωτικό drone που συνόδευε τις σκηνές του HeathLedger στο DarkKnight.

Παρ’ ότι το κινούμενο σχέδιο, οι διάλογοι ή ακόμα και τα ηχητικά εφέ μπορεί να μοιάζουν αταίριαστα και παράφωνα σε ένα ψηφιακό κόμικ, η μουσική δεν εμποδίζει την αίσθηση ότι διαβάζεις ένα κόμικ, ειδικά όταν ακολουθεί τον ρυθμό ανάγνωσης. Στην πραγματικότητα, υπάρχει κάτι πολύ ιδιαίτερο στο γεγονός ότι μπορείς, ως αναγνώστης, να ενεργοποιείς αυτές τις στιγμές, προσφέροντας μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία εμβύθισης, ακόμα και σε σύγκριση με τις ταινίες. Αυτή είναι η δύναμη των κόμικς. Η μουσική για την εφαρμογή δημιουργήθηκε από τον πειραματικό συνθέτη Alexis Gideon και είναι εμπνευσμένη από τα soundtrack ταινιών επιστημονικής φαντασίας των δεκαετιών του ’70 και του ’80 και ανθρώπους όπως οι Wendy Carlos, John Carpenter, Goblin και Geinoh Yamashirogumi. Παρεμπιπτόντως, το soundtrack κυκλοφορεί σε βινύλιο και υπηρεσίες streaming από την FPERecords.

https://youtube.com/watch?v=14CPAXh3NYA%3Fversion%3D3%26rel%3D1%26showsearch%3D0%26showinfo%3D1%26iv_load_policy%3D1%26fs%3D1%26hl%3Den%26autohide%3D2%26wmode%3Dtransparent

Θα μπορούσαν τα κόμικ να εξελιχθούν σε ένα νέο μέσο, υιοθετώντας τις νέες τεχνολογίες;

Βασικά, ο στόχος μας με την εφαρμογή δεν ήταν να δημιουργήσουμε κάτι ΝΕΟ, αλλά να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία, ώστε να ενισχύσουμε το συναισθηματικό αντίκτυπο της αναγνωστικής εμπειρίας των κόμικς. Ο στόχος μας είναι συγκρίσιμος με τον τρόπο που ο ήχος επηρέασε τον κινηματογράφο την δεκαετία του ’20. Η εμφάνιση του στις ταινίες δεν άλλαξε ριζικά την εμπειρία του να πηγαίνεις σινεμά, αλλά βοήθησε στην εμβύθιση των θεατών.

Πάντοτε ενδιαφερόσουν στις ιστορίες σου για την μαύρη κοινότητα, αλλά το BTTM FDRS φαίνεται να επικεντρώνεται ειδικά γύρω από το θέμα της πολιτισμικής ιδιοποίησης (cultural appropriation). Ποιά ήταν η έμπνευση σου για αυτό το κόμικ;

Το BTTM FDRS είναι ακριβώς γι’ αυτό, την πολιτισμική ιδιοποίηση . Η ιστορία προέρχεται από προσωπικά βιώματα, όταν προσπαθούσα να συμφιλιωθώ με το γεγονός ότι είμαι συνεργός σε αυτό, αφού είμαι μιγάς που ζει σε γειτονιές σε διαδικασία εξευγενισμού και η παρουσία μου και μόνο αλλάζει αυτές τις γειτονιές.

Στη σημερινή εποχή βλέπουμε μεγάλες εταιρίες του θεάματος να εμφανίζονται σαν να ενδιαφέρονται για ζητήματα, όπως η πολυπολιτισμικότητα, ο σεξισμός και η ομοφοβία. Την ίδια στιγμή όμως, προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν κάθε ανταγωνίστρια εταιρία, αγοράζοντας τες (βλ. Disney), δυσκολεύοντας έτσι την ύπαρξη ανεξάρτητων καλλιτεχνών ή μικρότερων εταιριών. Δεν νομίζεις πως είναι λίγο υποκριτικό να υπερασπίζεσαι κοινωνικά ζητήματα την ίδια στιγμή που προσπαθείς να σιγήσεις τις ανεξάρτητες φωνές χρησιμοποιώντας στο μέγιστο καπιταλιστικές μεθόδους;

Αυτή είναι πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Νομίζω πως μιλάς για δύο διαφορετικά πράγματα. Δεν τίθεται αμφιβολία ότι ο καπιταλισμός είναι υποκριτικός και κυνικός, οπότε δεν χρειάζεται να πω κάτι άλλο πάνω σε αυτό. Και σίγουρα, υπάρχει καπιταλιστικός κυνισμός πίσω από ένα μέρος του ενδιαφέροντος για diversity στη σύγχρονη διασκέδαση. Ωστόσο, προσωπικά πιστεύω πως αν το τελικό αποτέλεσμα είναι να απεικονίζονται περισσότερα διαφορετικά πρόσωπα και φωνές της κουλτούρας μας, ακόμα και αν αυτά εξαρτώνται από την κερδοφορία ή αν είναι προβληματικά, τότε είναι μια καθαρή νίκη. Ή έστω ένα βήμα προς μια πιο ρεαλιστική απεικόνιση της αλήθειας.

Το θέμα είναι ότι η πολυπολιτισμικότητα είναι παντού, ακόμα και στις μικρότερες πόλεις στη μέση του πουθενά. Δεν υπάρχει ούτε ένα μέρος στον πλανήτη, όπου κάθε κάτοικος να είναι λευκός, ετερόφυλος και απόλυτα αρτιμελής με ηλικία ανάμεσα στα 18-35. Δεν υπάρχει ούτε ένα μέρος, όπου πάνω απ’ τους μισούς κατοίκους να ταιριάζουν με αυτή την περιγραφή. Αλλά για πολλά χρόνια, το πρόσωπο της ποπ κουλτούρας είχε κυριαρχηθεί από ήρωες που δεν έμοιαζαν με τους περισσότερους από τους ανθρώπους που πλήρωναν για να παρακολουθήσουν ή να διαβάσουν τις ιστορίες τους. Σήμερα, υπάρχει επιτέλους το οικονομικό κίνητρο να διορθωθεί αυτό, και δεδομένου ότι ακόμα ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία, δυστυχώς αυτό είναι που χρειάζεται για να συμβεί αυτό.

Πολλοί χαρακτήρες, κυρίως καλλιτέχνες, στο BTTM FDRS ελκύονται από την ομώνυμη φτωχογειτονιά. Κάποιοι, όπως η Darla, την επιλέγουν για το φθηνό νοίκι και ως έναν τρόπο επιστροφής στις ρίζες, άλλοι επειδή είναι κουλ να μένεις εκεί αν είσαι καλλιτέχνης. Παρ’ όλα αυτά, είτε το ενδιαφέρον τους είναι υποκριτικό, είτε όχι, μήπως είναι ένα υποσυνείδητο σημάδι ότι οι καλλιτέχνες χρειάζονται να βρίσκονται, όπου υπάρχει πόνος και ταλαιπωρία;

Πιστεύω ο βασικός λόγος είναι η οικονομική προσιτότητα. Δεύτερος λόγος ίσως είναι η προσωπικότητα και το τι θεωρείται ως “αυθεντικό”. Δε νομίζω πως θέλει κανείς να μένει υποχρεωτικά κοντά στον πόνο, αλλά για εμένα υπάρχει κάτι εξαιρετικά άβολο στις ομογενοποιημένες και επιθετικά “άνετες” πρόσφατα κατασκευασμένες πολυκατοικίες.

Αυτή τη φορά δεν σχεδίασες το κόμικ. Τι σε οδήγησε σε αυτή την απόφαση;

Μου πήρε 14 χρόνια για να τελειώσω το Upgrade Soul, κυρίως επειδή έκανα τα πάντα μόνος μου. Πραγματικά ήθελα να βρω έναν τρόπο να εκδίδω δουλειές γρηγορότερα. Οπότε, όταν συνάντησα τον Ben λάτρεψα τη δουλειά του και ήμουν απεγνωσμένος να γράψω κάτι προτού γίνει διάσημος, το οποίο συνέβη, αφού συμφώνησε να σχεδιάσει το βιβλίο, χαχα.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο του BTTM FDRS είναι η χρωματική παλέτα του, η οποία δεν είναι όσο σκοτεινή θα περίμενε κανείς από ένα δυστοπικό κόμικ τρόμου. Πώς προέκυψε αυτό;

Όταν έγραφα το BTTMFDRS φαντάζουν μια πιο συμβατική αισθητική τρόμου, όπως αυτή που βλέπει κανείς σε βιβλία της Image, σαν το Infidel. Ήξερα ότι ο Ben ήταν περίεργη επιλογή για βιβλίο τρόμου, αλλά η πολιτική πτυχή του περιεχομένου συμβάδιζε με τον Ben ως καλλιτέχνη, και όπως είπα, πραγματικά ήθελα να δουλέψω μαζί του. Έτσι, αποφασίσαμε να δοκιμάσου με κάτι αναπάντεχο.

From BTTM FDRS, by Ezra Claytan Daniels and Ben Passmore

Ποιά αφροφουτουριστική δημιουργία -ανεξαρτήτως μέσου- θα πρότεινες σε κάποιον που θέλει να εξερευνήσει περισσότερο το είδος;

Ακούστε τους Parliament/Funkadelic και Sun Ra. Τσεκάρετετησχεδιαστικήδουλειάτων Robert Pruitt, Wangechi Mutu, Cauleen Smith και Terence Nance. Διαβάστε βιβλία των Samuel Delany και Octavia Butler.

Υπάρχει κάποιο μελλοντικό σχέδιο σου για το οποίο μπορείς να μας πεις κάτι;

Είναι ένα νέο, non–fiction κόμικ, με τίτλο “Are You at Risk for Empathy Myopia”, το οποίο θα είναι διαθέσιμο στα τέλη Οκτωβρίου στο www.radiatorcomics.com. Επίσης, σύντομα θα γίνουν μερικές τεράστιες ανακοινώσεις, αλλά δεν μπορώ να πω κάτι συγκεκριμένο ακόμα. Ο κόσμος μπορεί να με ακολουθήσει στο @ezradaniels για να μένει ενήμερος

Σχόλια

Your email address will not be published.