Τα τελευταία τρία χρόνια, κάτι όμορφο και ιδιαίτερο εκτυλίσσεται στο κέντρο της Αθήνας (και διαδικτυακά λόγω πανδημίας). Ο λόγος για το Positively Different Short Film Festival, ένα φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους που όπως προδίδει και το όνομα του, επιθυμεί να ρίξει ένα πιο γλυκό φως στις ιστορίες όλων αυτών των ανθρώπων που η κοινωνία έχει αποφασίσει ότι είναι διαφορετικοί∙ κι ας μην είμαστε σίγουροι τι θα έπρεπε να είναι το κανονικό πλέον. Ίσως κάποιος σκεφτεί ότι πρόκειται για ένα φεστιβάλ που θέλει να αναδείξει κουήρ ιστορίες, ότι ακολουθεί κάποια μόδα. Όμως το να είσαι «διαφορετικό» άτομο μπορεί να είναι τόσα πολλά πράγματα και εν τέλει υπάρχει κάποιος που δεν είναι διαφορετικός;
Οι ταινίες του φεστιβάλ προέρχονται από όλα τα μέρη του πλανήτη, με μια ξεχωριστή αγάπη φυσικά για τις ελληνικές δημιουργίες. Οι θεματικές του; Ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, οτιδήποτε προσδίδει σε κάποιο άτομο την ταμπέλα του «διαφορετικού»: γυναικείο βίωμα και μητρότητα, ταυτότητα φύλου, κουήρ ζητήματα, αρρενωπότητα, φυλετικές διακρίσεις, αναπηρίες, διαταραχές, γηρατειά. Δεν είναι μόνο οι προκαταλήψεις ή οι δυσκολίες που αναδεικνύονται αλλά και η αγάπη, οι κοινότητες που δημιουργούνται και η ευτυχία του να είσαι ο πραγματικός εαυτός σου. Ακούγεται κλισέ, αλλά είναι περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν και το PDSFF είναι εδώ για να μας δείξει τον δρόμο, αρκεί να πάμε με ανοιχτό μυαλό και ανοιχτή καρδιά.
Το Positively Different Short Film Festival του 2022, θα λάβει χώρα από τις 11 ως τις 13 Μαρτίου στον κινηματογράφο Τριανόν και σας περιμένει να το γνωρίσετε ή να το ξαναεπισκεφτείτε. Προς το παρόν, μιλήσαμε με το Μελ Καλφαντή, μέλος της ομάδας του PDSFF, για το φεστιβάλ, τη διαθεματικότητα, τον ελλαδικό καλλιτεχνικό χώρο και τα όνειρα για το μέλλον.
Πες μας λοιπόν λίγα λόγια για το φεστιβάλ. Τι είναι και πώς ξεκίνησε;
Το PDSFF είναι ένα φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους που μιλάει για τη διαθεματικότητα. Πρόκειται για ένα θεματικό φεστιβάλ που αναδεικνύει ιστορίες ταυτοτήτων, καταπιέσεων και ομάδων, σε μία προσπάθεια να δείξει πώς διαφορετικά συστήματα εξουσίας και προνομίων συνδέονται. Παρουσιάζει ένα επιμελημένο πρόγραμμα που τοποθετεί τις ταινίες σε διάλογο μεταξύ τους, επιτυγχάνοντας έτσι τη διαθεματική προσέγγιση.
Τι να περιμένει ο κόσμος που θα έρθει να παρακολουθήσει το PDSFF;
Το κοινό που θα έρθει στο Τριανόν αυτό το Παρασκευοσαββατοκύριακο, θα θέλαμε να είναι έτοιμο να δει τον κόσμο με άλλα μάτια: θα δει ταινίες για άτομα και ομάδες που τείνουν να βρίσκονται στο περιθώριο και να αποκλείονται από την κανονικότητα.
Ένα φεστιβάλ με αυτό το όνομα είναι εννοείται διαθεματικό, όπως θα έπρεπε να είναι πλέον κάθε καλλιτεχνικό δρώμενο. Ποιες θεματικές θα δουν οι θεατές φέτος;
Φέτος μιλάμε για ζητήματα αντιφατικά και προκλητικά: όπως η αμφισβήτηση της παραδοσιακής οικογένειας και οι οικογένειες επιλογής- η αρρενωπότητα που αποκαθηλώνεται και δοκιμάζεται. Η επισφάλεια, η έμφυλη, φυλετική και σεξουαλική βία, η κανονικότητα του ικανοτισμού και το ψυχιατρικού κατεστημένου: μιλάμε για όσα μας απασχολούν, μας συγκινούν και μας προβληματίζουν και ελπίζουμε το κοινό να μας ακολουθήσει σε αυτό το ταξίδι.
Εκτός από τις ταινίες, τι άλλο να περιμένουμε από το φετινό PDSFF;
Για εμάς στο PDSFF, ο κινηματογράφος είναι ένα συναρπαστικό μέσο, αλλά παραμένει ένα μέσο ανάμεσα στα άλλα. Γι’ αυτό, επιλέγουμε να πλαισιώσουμε το πρόγραμμα των κινηματογραφικών προβολών με μία σειρά παράλληλων εκδηλώσεων: βιωματικά σεμινάρια, καλλιτεχνικά εργαστήρια, συζητήσεις και συναυλίες κάνουν το πρόγραμμα του τριημέρου γεμάτο, συναρπαστικό, και κατάλληλο να τραβήξει το ενδιαφέρον διαφορετικών μερών του κοινού.
Δεν θέλουμε εννοείται να ξεχωρίσεις κάποια από τις φετινές ταινίες, είναι όμως κάποια που σου μίλησε εσένα προσωπικά;
Με άγγιξε πολύ η ταινία “Bridging the Gap” της Nina Ross, που αγγίζει ταμπού γύρω από το ζήτημα της ψυχικής υγείας, με έναν τρόπο που ανακουφιστικά αποφεύγει την παθολογικοποίηση και δημιουργεί τον χώρο να ακουστεί μια φωνή ενάντια στο ψυχιατρικό κατεστημένο. Ακόμα, με συγκίνησε η ταινία “Κική”, της Ίλιας Διακάτου, που είναι μία τρυφερή ματιά στη σχέση της με τη γιαγιά της, μία σχέση που και για μένα είναι πολύ σημαντική.
Ένα σινεμά που στοχεύει στην αποδοχή και την ανάδειξη του διαφορετικού, των μειονοτήτων, πολύ συχνά ασχολείται με τα προβλήματα και τις δυσκολίες αυτών των ατόμων. Θεωρείς ότι έχουμε ανάγκη για χαρούμενες ιστορίες, για ιστορίες όπως όλες οι άλλες, απλά με «διαφορετικούς» πρωταγωνιστές; Έχει έρθει η στιγμή οι ιστορίες των μειονοτήτων να μην είναι μόνο ιστορίες πόνου;
Χαίρομαι πολύ που το ρωτάς αυτό – είναι ένας σταθερός μας προβληματισμός στο φεστιβάλ, νιώθοντας ότι συχνά το πρόγραμμα των ταινιών μας είναι δυσανάλογα βαρύ. Είναι μια πολύ λεπτή ισορροπία, να μπορέσουμε να είμαστε ειλικρινή, αλλά να δώσουμε μία ελπίδα – να αναδείξουμε τη βία που υπάρχει, χωρίς εξιδανίκευση, αλλά να δώσουμε και χώρο για ενδυνάμωση και φαντασία. Ναι, ελπίζω ότι έχει έρθει η στιγμή και οι θεατές που θα έρθουν στο Τριανόν θα μπορέσουν να την οραματιστούν μαζί μας.
Πέρα από την Αθήνα, προβολές γίνονται και στα Ζαγοροχώρια. Τι απήχηση έχει αυτό το «διαφορετικό» σινεμά στην επαρχία; Θεωρείς ότι είναι αναγκαία η εξάπλωση του PDSFF εκτός Αθηναίικών συνόρων;
Είμαστε πολύ χαρούμενα που εδώ και δύο χρονιές, η φοβερή ομάδα του Zagoriwood μάς φιλοξενεί στο πρόγραμμά της και μας δίνει την ευκαιρία να μιλήσουμε για όσα μας απασχολούν σε ένα πιο διευρυμένο κοινό. Αυτό είναι πάγια προσδοκία του φεστιβάλ. Την ίδια στιγμή, είναι και μία πρόκληση: να μπορέσουμε να απευθυνθούμε στο κοινό της επαρχίας χωρίς να κάνουμε εκπτώσεις στα πιστεύω μας, αλλά και χωρίς να απευθυνθούμε σε αυτό με τρόπο προκλητικό ή εχθρικό. Μέχρι τώρα, φαίνεται πως έχει πάει εξαιρετικά, αφού πάντα η υποδοχή είναι πολύ ζεστή και οι ταινίες μας προκαλούν θερμές συζητήσεις.
Φέτος το PDSFF κλείνει 3 χρόνια, είστε ικανοποιημένα με τη μέχρι τώρα πορεία του; Πώς φαντάζεσαι το PDSFF σε 5-10 χρόνια;
Είμαστε πολύ ικανοποιημένα με τη μέχρι τώρα πορεία. Ακόμα και πέρυσι, σε μία εξαιρετικά αντίξοη χρονιά που το φεστιβάλ αναγκάστηκε να περιοριστεί στην ψηφιακή σφαίρα, καταφέραμε να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία και να “φτάσουμε” σε ένα κοινό που δεν θα ήταν προσβάσιμο εύκολα, με τους γεωγραφικούς και ικανοτιστικούς περιορισμούς των φυσικών προβολών και της πρόσβασης στον χώρο του κινηματογράφου (παρόλο που έχουμε επιλέξει έναν κινηματογράφο προσβάσιμο σε αμαξίδια, η μετακίνηση στην πόλη παραμένει γεμάτη εμπόδια!). Ευελπιστούμε να συνεχίσει να μεγαλώνει, να εδραιωθεί ανάμεσα στα τόσα σημαντικά κινηματογραφικά φεστιβάλ της χώρας και να μπορέσει να μεταφέρει το μήνυμά του σε όλο και περισσότερο κοινό.
Πώς είναι η συμμετοχή ελληνικών δημιουργιών; Θεωρείς ότι σιγά σιγά αγκαλιάζει τις τολμηρότερες (αισθητικά και θεματικά) αφηγήσεις;
Στην πραγματικότητα, η θεματολογία των ελληνικών δημιουργιών, τόσο πέρυσι όσο και φέτος, είναι ίσως η πιο τολμηρή. Τα έλληνα δημιουργά, κάνοντας ταινίες μέσα σε μία κοινωνία πολλαπλών κρίσεων, φαίνονται να βγαίνουν δυνατότερα, με πάθος και όρεξη να μιλήσουν για πράγματα σημαντικά. Είναι τιμή μας να έχουμε τέτοιες συμμετοχές και για τον λόγο αυτό, έχουμε κάνει την επιλογή να έχουμε Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής Παραγωγής, σε μία προσπάθεια να στηρίξουμε έμπρακτα την εγχώρια παραγωγή, στον βαθμό που μπορούμε.
Ποιο μήνυμα θεωρείς ότι ενώνει όλες αυτές τις ταινίες;
Ότι κοινότητες μπορούν να βρεθούν εκεί που δεν περιμένεις – ότι οι πιο συναρπαστικές ιστορίες έρχονται από το περιθώριο μιας κακώς εννοούμενης κανονικότητας.
Πότε και πού μπορεί να παρακολουθήσει κάποιο άτομο το φεστιβάλ;
Θα είμαστε στο αγαπημένο μας Τριανόν, Κοδριγκτώνος 21 στη Βικτώρια, 11 με 13 Μαρτίου! Το αναλυτικό πρόγραμμα θα βρείτε εδώ. Σας περιμένουμε στην αίθουσα, να τα πούμε, να τα πιούμε, και να περάσουμε καλά.
