Αφού μιλήσαμε για τις ταινίες και τις σειρές που ξεχωρίσαμε μέσα στο 2020, ήρθε η ώρα για την ανασκόπηση και των κόμικς. Εκτός από το γνωστό θέμα, το οποίο αποτέλεσε αφορμή για μαζικές απολύσεις και πάγωσε την κυκλοφορία νέων ιστοριών για περίπου τρεις μήνες, η βιομηχανία των κόμικς τραντάχτηκε και από την κόντρα της DC με το μονοπώλιο διανομής της Diamond, προκαλώντας δικαιολογημένη ανησυχία στους αναγνώστες και στους ιδιοκτήτες κομιξάδικων.
Ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες, όμως, οι ποσότητες των νέων κόμικς που κυκλοφόρησαν παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα με αποτέλεσμα για ακόμη μια χρονιά να απαιτείται η υπενθύμιση πως η λίστα που θα ακολουθήσει έχει αρκετά κενά, διότι πολύ απλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει κανείς μια ολοκληρωμένη εικόνα μιας βιομηχανίας που κάθε χρονιά πνίγεται στις νέες κυκλοφορίες. Επιπλέον, κάποιες πολυαναμενόμενες κυκλοφορίες, όπως η νέα φουρνιά ιστοριών από την TKO, κυκλοφόρησαν προς το τέλος του έτους, οπότε δεν έχουμε ευκαιρήσει να τις διαβάσουμε ακόμα.
Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης ανασκόπησης έγκειται στο γεγονός πως φέτος η επιλογή των αγαπημένων μας κυκλοφοριών πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Γιώργο από το site Astoixeiotos, γνωστό και σε όσους συχνάζουν στο κομιξικό φόρουμ του Comicstreet.gr, ως leonidio, τον οποίον και ευχαριστούμε για τη χαρά και την τιμή που μας έκανε.
Τέλος, προτού περάσουμε στη λίστα, υπενθυμίζουμε πως το κριτήριο επιλογής είναι τα κόμικς είτε να έχουν κυκλοφορήσει σε τόμο μέσα στη χρονιά, είτε, αν πρόκειται για μίνι σειρές να έχουν κυκλοφορήσει όλα τους τα τεύχη στο ίδιο έτος.
Μια ανάσα μακριά από την τελική δεκάδα
Pulp
Ed Brubaker και Sean Phillips: το κορυφαίο δίδυμο στα κόμικς σήμερα, δημιουργοί αριστουργημάτων, κάθε καινούρια κυκλοφορία των οποίων είναι ένα γεγονός. Για να είμαι ειλικρινής, το Pulp δεν ανήκει στα αριστουργήματά τους, αλλά είναι σίγουρα ένα πολύ καλό κόμικ, όπου η μυθοπλασία και η πραγματικότητα συνομιλούν με την αμερικανική ιστορία. Οι παράνομοι της Άγριας Δύσης ζουν και δρουν ακόμη στη Νέα Υόρκη του 1939 και απονέμουν δικαιοσύνη με το δικό τους τρόπο στρεφόμενοι εναντίον των Αμερικανών Ναζί, οι οποίοι αυξάνονται και πληθαίνουν λίγο πριν ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Και για όποιον δεν καταλαβαίνει, γιατί αυτοί οι άνθρωποι παίρνουν το νόμο στα χέρια τους, οι δημιουργοί το καθιστούν σαφές: γιατί ο νόμος των δικαστηρίων δεν απονέμει δικαιοσύνη, αφού τον ελέγχουν κάποιοι με εξουσία. Δυστυχώς, τα πράγματα είναι τόσο απλά, όπου όμως υπάρχουν δίκαιοι άνθρωποι, θα υπάρξει και δικαιοσύνη.
Doomsday Clock
Πώς μπορείς αλήθεια να κρατήσεις τη σκυτάλη των Alan Moore και Brian Bolland και να παραδώσεις ένα κόμικ, που να μπορεί να σταθεί επάξια απέναντι στο Watchmen; Η αλήθεια είναι, ότι μάλλον δεν μπορείς, ιδίως, όταν έχεις την – κακά τα ψέματα – ρουτινιάρικη αποστολή να ενσωματώσεις το σύμπαν των Watchmen σε εκείνο της DC. Μπορείς όμως να παραδώσεις ένα καλό και δυνατό υπερηρωικό κόμικ, που να σέβεται τον αναγνώστη, αλλά και να τον προβληματίζει, έτσι όπως έκαναν οι έμπειροι Geoff Johns και Gary Frank, οι οποίοι προσπάθησαν να σεβαστούν, αλλά και να εμπλουτίσουν το θρυλικό κόμικ, σεβόμενοι την ιστορία του, αλλά συνυπολογίζοντας και όλες τις συμβάσεις των υπερωικών κόμικ. Και αυτό δεν είναι καθόλου λίγο.
The Low Low Woods
Το 2020 ήταν μια εξαιρετική χρονιά για την Dani, καθώς συμμετείχε σε πολλές και εξαιρετικές δουλειές. Εκείνη η δουλειά της ξεχωρίσαμε λίγο περισσότερο, κερδίζοντας μάλιστα και μια θέση στις αγαπημένες κυκλοφορίες της χρονιάς ήταν το ατμοσφαιρικό The Low Low Woods σε σενάριο της Maria Carmen Machado. Η ιστορία τοποθετείται σε μια αμερικάνικη κωμόπολη, όπου οι γυναίκες πάσχουν από αμνησία και ναι, το τελικό αποτέλεσμα είναι όσο ανατριχιστικό φαντάζεστε με το πανέμορφο και εφευρετικό σχέδιο της Dani να συμβάλλει καθοριστικά στην επιτυχία της σειράς.
Superman Smashes the Klan
Βασισμένος σε μια παλιά ραδιοφωνική ιστορία του Superman του ’40, στην οποία ο δημοφιλής Κρυπτονιανός ερχόταν αντιμέτωπος με την KKK, ο Gene Luen Yang δημιουργεί μια παιδική, αλλά όχι αφελή (τουλάχιστον όχι όσο θα περίμενε κανείς) ιστορία περί ρατσισμού και την αποδοχή του διαφορετικού. Εξαιρετικά καλογραμμένο σενάριο που βασίζεται σε μια πρώιμη εκδοχή του Superman στην οποία δεν μπορούσε να πετάξει ακόμα, και με ένα επίσης πανέμορφο σχέδιο από το studio Gurihiru, το Superman Smashes the Klan ήταν μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις της χρονιάς που μας πέρασε, ικανό να διασκεδάσει το ίδιο αποτελεσματικά μικρούς και μεγάλους.
Wonder Woman Tempest Tossed
Οι υπερήρωες συνήθως αντιμετωπίζουν εγκληματίες, οι οποίοι θέλουν να κυριαρχήσουν στον κόσμο ή εξωγήινους, που θέλουν να σμπαραλιάσουν τον πλανήτη μας. Εντάξει, κάποιες φορές, απλά αντιμετωπίζουν κακοποιούς, που θέλουν να πλουτίσουν κάνοντας εγκλήματα, αλλά πόσες φορές αντιμετωπίζουν προβλήματα της πραγματικής ζωής; Λίγες, η αλήθεια είναι, πάρα πολύ λίγες.
Οι υπερήρωες δεν είναι φτιαγμένοι για τέτοια, θα έλεγε κάποιος. Κι όμως, το 2020 δύο κόμικ, αυτό και το δίδυμο αδερφάκι του, “Superman Smashes the Klan” έδειξαν δύο θρυλικούς υπερήρωες, και μάλιστα όντα προικισμένα με δυνάμεις πολύ πάνω από το ανθρώπινο, να σκύβουν πάνω στα πρακτικά προβλήματα, όπως ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία και η διακίνηση ανηλίκων με σκοπό το σεξ. Ένα διαφορετικό origin story για τη διάσημη Αμαζόνα, λοιπόν, που εκτυλίσσεται αργά και μέσα σε ένα απόλυτα ρεαλιστικό περιβάλλον. Ίσως να φαίνεται λίγο απλοϊκό σε ορισμένους, αλλά η δημιουργία των Laurie Halse Anderson και Leila del Duca μας προσφέρει μια φρέσκια ματιά στη Wonder Woman, που είναι καλοδεχούμενη, αρκεί να ανοίξουμε κι εμείς τα μάτια μας, σαν να ήμασταν έφηβοι.
*
Η τελική δεκάδα
One Story
Κάθε κυκλοφορία του Ιταλού δημιουργού Gipi αποτελεί μια μικρή γιορτή των εκφραστικών ικανοτήτων του μέσου. Έτσι και τώρα, το One Story, που μεταφράστηκε φέτος στα Αγγλικά και κυκλοφόρησε από την αγαπημένη Fantagraphics πρόκειται για μια αναγνωστική εμπειρία. Η πλοκή ακολουθεί δύο χαρακτήρες, έναν πολεμιστή του πρώτου παγκοσμίου πολέμου που θα κάνει ο, τι κριθεί απαραίτητο προκειμένου να επιστρέψει στη γυναίκα και το παιδί του και τον εγγονό του, ο οποίος προσπαθεί να αντιμετωπίσει το γεγονός πως η δικιά του σύζυγος και η κόρη του τον παράτησαν. Η αφαιρετική και μη γραμμική πλοκή μπορεί αρχικά να φανεί δυσνόητη, ωστόσο είναι η ατμόσφαιρα των εικόνων που πλάθει ο Gipi που επικοινωνούν το συναίσθημα του πόνου και της απώλειας στους αναγνώστες. Σκληρό, μα τόσο όμορφο, το One Story είναι ένα οπτικό ποίημα που θα σας ραγίσει την καρδιά, ακόμα και αν δεν καταλάβετε πλήρως κάθε του λεπτομέρεια.
Hedra
Τι κι αν πρόκειται για one-shot; Τι κι αν η πλοκή του Hedra είναι εξωφρενικά απλή; Μέσα στις πενήντα σελίδες του, ο Josse Lonnergan ωθεί το μέσο όχι μερικά βήματα μπροστά, αλλά κάνει ολόκληρα άλματα προς τα εμπρός. Ο πειραματισμός που κρύβει τούτο το διαμαντάκι αντιστοιχεί σε χρόνια δουλειάς για τον μέσο δημιουργό, οπότε κερδίζει επάξια μια θέση στη λίστα μας.
Joker: Killer Smile
Η αλήθεια είναι, ότι ο Jeff Lemire αυτή τη φορά δεν υπογράφει ένα αριστούργημα. Έχουμε διαβάσει πλέον αρκετά κόμικς με τον Τζόκερ, και μπορούμε να αναγνωρίσουμε το βασικό μοτίβο: εγκλεισμός, χειραγώγηση, τρέλα. Για μια ακόμη φορά, αναρωτιόμαστε, ποιος είναι ο τρελός και ποιος ο λογικός, ποιος κατευθύνει ποιον, τι είναι αλήθεια και τι παραίσθηση. Ναι, τα έχουμε ξαναδιαβάσει όλα αυτά, αυτό που δεν είχαμε ξαναδιαβάσει, είναι η πεποίθηση του Τζόκερ, ότι είναι καλλιτέχνης, που προσπαθεί να «διορθώσει» την πραγματικότητα – όπως τον βολεύει φυσικά, κι αυτή είναι η πινελιά, που φέρνει ο Lemire στο σενάριο.
Κι αυτό που επίσης δεν έχουμε ξαναδεί, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Sorrentino εικονογραφεί αυτή την ιστορία με ένα σχέδιο, το οποίο αψηφά κάθε παραδοσιακό διαχωρισμό μεταξύ των καρέ, έχοντας σκοπό να μας προσφέρει μια εντελώς διαφορετική ματιά στην πραγματικότητα, να μας δείξει ότι αυτό το οποίο αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας και η περιορισμένη λογική μας δεν είναι όλη η αλήθεια. Εξίσου σημαντική είναι και η χρωματική δημιουργία της Jordie Bellaire, η οποία με τη διαρκή εναλλαγή χρωμάτων, όχι μόνο τονίζει, αλλά σχολιάζει περαιτέρω το σχέδιο του Sorrentino.
Undone By Blood
Στο μεγαλύτερο μέρος του, το Undone By Blood μοιάζει με μια τυπική ιστορία εκδίκησης, μπολιασμένη από χαρακτηριστικά μεταμοντέρνας αφήγησης. Όταν όμως η πλοκή ολοκληρώνεται, όταν όλα τα κομμάτια μπαίνουν στη θέση τους αναδεικνύεται η ικανότητα των Lonnie Naddler και Ζac Thompson να γράφουν ιστορίες πολυεπίπεδες και ανατρεπτικές. Παράλληλα, η εξαιρετική σχεδιαστική δουλειά που αναδεικνύει τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στις δύο ιστορίες που αφηγείται το συγγραφικό δίδυμο απογειώνουν το κόμικ.
Ice Cream Man
Μια εντελώς διαφορετική σειρά από τις περισσότερες, που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή, γιατί αποτελείται από αυτοτελείς ιστορίες, που έχουν, βέβαια, μια χαλαρή σύνδεση μεταξύ τους. Παρακολουθώντας τον παγωτατζή Ρικ να προσφέρει στους πελάτες του το παγωτό, που επιθυμούν, γινόμαστε μάρτυρες των κρυφών πόθων τους. Μέχρι εδώ, θα μπορούσε να είναι μια οποιαδήποτε σειρά, αλλά οι W. Maxwell Prince (σενάριο), Martín Morazzo (σχέδιο) και Chris O’Halloran (χρώμα) προσφέρουν μια διαφορετική προσέγγιση σε κάθε ιστορία, που υπερβαίνει όχι μόνο τα είδη, αλλά χρησιμοποιεί όλα τα μέσα, που προσφέρουν τα κόμικς, για να αφηγηθούν μια ιστορία. Κάθε τεύχος δεν είναι απλώς μια ιστορία, αλλά ένας διαφορετικός τρόπος αφήγησης – εντάξει, ίσως όχι πάντα απολύτως επιτυχής, κάποιες φορές όμως αριστουργηματικός. Και από ό,τι φαίνεται, η έμπνευση δεν έχει εγκαταλείψει τους δημιουργούς.
Blue In Green
Ο Ram V έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να δημιουργήσει μια σειρά εξαιρετικά ενδιαφέροντων κυκλοφοριών, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη της DC, η οποία του έχει παραδώσει τα κλειδιά για μερικούς από τους λιγότερο γνωστούς, αλλά εξαιρετικούς παρ’ όλα αυτά τίτλους της (Catwoman, Justice League Dark και σύντομα το πολυαναμενόμενο Swamp Thing). Ωστόσο, η δουλειά του που περιμέναμε περισσότερο απ’ όλες ήταν το Blue in Green που κυκλοφόρησε από την Image και η οποία ακολουθεί τον Erik, έναν καθηγητή μουσικής που βαθειά μέσα του θέλει να γίνει ένας σπουδαίος μουσικός. Αν και το σενάριο βασίζεται σε γνώριμα σεναριακά μοτίβα, η εξαιρετική πρόζα του Ram V και το άκρως πειραματικό σχέδιο του Anand RK διαμορφώνουν μια σκληρή, αλλά απολαυστική αναγνωστική εμπειρία με έντονα στοιχεία υπαρξιακού τρόμου. Άραγε, αξίζει να ζει κανείς ακόμα και αν δεν έχει κάνει κάτι πραγματικά σπουδαίο;
Gideon Falls
Ξεκίνησε το 2018, ολοκληρώθηκε φέτος και στο ενδιάμεσο μας άφησε άφωνους: το πιο πολύπλοκο, λαβυρινθώδες κόμικ των τελευταίων ετών, ένα κόμικ, που όταν το διαβάζεις κάτι αρχίζει να ανάβει μέσα στον εγκέφαλό σου, με σοβαρό κίνδυνο να κάψεις το μυαλό σου, μια ιστορία, που θυμίζει πολλές άλλες, αλλά που είναι τελικά τόσο πρωτότυπη και τόσο φρέσκια. Το μόνο ελάττωμα στο δαιδαλώδες σενάριο του Jeff Lemire είναι, ότι πιθανόν το φινάλε, όσο καλό και να είναι, να μην μπορεί να ικανοποιήσει την ακόρεστη δίψα, που μας έχει δημιουργήσει το κόμικ. Ακόμη κι έτσι όμως, υπάρχει ο Andrea Sorrentino με τα εκπληκτικά σχέδιά του, που πειραματίζονται με κάθε πιθανή γωνία λήψης, με έναν τρόπο, που μόνο στα κόμικς μπορούμε να δούμε.
Black Stars Above
Ο Lonnie Nadler αποχωρίζεται προσωρινά τον συνεργάτη του Zac Thompson και καταθέτει ένα κόμικ που διαδραματίζεται στα πρώτα χρόνια ύπαρξης του κράτους του Καναδά. Πρωταγωνίστρια είναι μια νεαρή γυναίκα, η οποία θέλει να ανακαλύψει τον κόσμο, φεύγοντας από τα στενά όρια της απομονωμένης καλύβας στην οποία μένει με τους γονείς της. Όταν ένας άγνωστος της προτείνει να μεταφέρει ένα δέμα σε μια μακρινή πόλη εκείνη θα δεχθεί με την ελπίδα να κάνει το όνειρο της πραγματικότητα. Σε συνεργασία με την Cha και το σκληρό, αλλά ατμοσφαιρικότατο σχέδιο της, ο Naddler στήνει μια λοβκραφτική ιστορία που εξερευνά τα όρια της ανθρώπινης γνώσης μέσα σε ένα αχαρτογράφητο σύμπαν.
Superman’ s Pal Jimmy Olsen
Ο Matt Fraction (Hawkeye) επιστρέφει στον κόσμο των υπερηρώων για να αφηγηθεί την ιστορία ενός ακόμη τριτοτέταρτου χαρακτήρα, ο οποίος μοιάζει με τον πιο αδύναμο κρίκο σε έναν κόσμο γεμάτο υπερανθρώπους. Ο λόγος για τον Jimmy Olsen, τον κολλητό του Superman, ο οποίος πάντα μπλέκει στις πιο τρελές καταστάσεις. Ο Fraction προσεγγίζει τον χαρακτήρα και τις ιστορίες του με σεβασμό προς τις παλιότερες περιπέτειες του και με σύμμαχο το ξεκαρδιστικό του χιούμορ και μια αδιανόητα τολμηρή αφήγηση που σπάει την πλοκή σε χιλιάδες μικρά κομμάτια αυτόνομων ιστοριών συνθέτει ένα απολαυστικό μωσαϊκό που μας ταξιδεύει στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον – πολλές φορές την ίδια στιγμή. Απολαυστικό και πρωτοποριακό, το Superman’s Pal Jimmy Olsen πρόκειται για την προσωπική αγαπημένη κυκλοφορία της χρονιάς.
Perramus
Για να είμαι ειλικρινής, εδώ κλέβω λίγο, μιας και το κόμικ των Juan Sasturain και Alberto Breccia κυκλοφόρησε μεταξύ του 1984 και του 1989, αλλά η αλήθεια είναι πρωτοκυκλοφόρησε στα αγγλικά μέσα στο 2020 και η έκδοσή του, ήταν ένα από τα γεγονότα της περασμένης χρονιάς. Το έργο αφηγείται με αφαιρετικό και σουρεαλιστικό τρόπο τα βάσανα της Αργεντινής κατά τη διάρκεια της χούντας του Βιδέλα (1976-1983) μέσα από τις περιπέτειες του φερώνυμου ήρωα, που έχοντας χάσει τη μνήμη του, δανείζεται το όνομά του από μια μάρκα μπουφάν. Ο Juan Sasturain δημιουργεί ιστορίες μέσα από τις οποίες παρελαύνουν υπαρκτά πρόσωπα της ιστορίας, που συμβολίζουν την ίδια τη Λατινική Αμερική με προεξάρχοντα φυσικά τον πιο αναγνωρίσιμο λογοτέχνη της χώρας, τον Μπόρχες, ο οποίος αναλαμβάνει το ρόλο του καθοδηγητή των ηρώων.
Όσο για το εικαστικό μέρος, το μόνο που αρκεί να αναφέρει κανείς είναι το εξής: ίσως να μην υπάρχει εικαστική καινοτομία, που δεν δημιούργησε πρώτος ο Breccia. Αν και το σχέδιο σέβεται τα διαχωριστικά μεταξύ των καρέ, το εξπρεσιονιστικό και ενίοτε σουρεαλιστικό σχέδιο, πάντα ασπρόμαυρο ή σε αποχρώσεις του γκρι και η χρήση πολλών μεθόδων εικονογράφησης κάνει το κόμικ να φαίνεται ακόμη και σήμερα επαναστατικό στη μορφή του.
