Σε μια απ΄τις πρώτες σκηνές του Infinity War, ο Thanos αρπάζει τον σκανταλιάρη Loki απ’ τον λαιμό, πετώντας το πτώμα του στο πάτωμα και δηλώνοντας με στόμφο πως αυτή τη φορά δεν θα υπάρξουν αναστάσεις, ενώ και στο Endgame κάνει κάποια στιγμή μια παρόμοια δραματική δήλωση, ενημερώνοντας πρωταγωνιστές και θεατές ότι “είναι αναπόφευκτος”. Με άλλα λόγια, τα αδέρφια Russo προσπαθούσαν να μας πείσουν με κάθε τρόπο πως οι ταινίες τους θα έχουν κάποια πραγματική επίπτωση στο σύμπαν που χτιζόταν επί μια δεκαετία, αλλά τελικά αθέτησαν την υπόσχεση τους με τον πιο πανηγυρικό τρόπο, παραδίδοντας μας κατά τ’ άλλα μια απολαυστική ταινία που είναι φτιαγμένη για να αγαπηθεί.
Το καθοριστικό φινάλε του Infinity War
Νομίζω πως μπορούμε να συμφωνήσουμε πως σε μεγάλο βαθμό το Infinity War έκανε αρκετά πράγματα τα οποία δεν περιμέναμε να δούμε από μια ταινία της Marvel και γι’ αυτό το λόγο θεωρείται από πολλούς ως μια απ’ τις κορυφαίες ταινίες του MCU. Έτσι, τα αδέρφια Russo είχαν δύο πιθανούς δρόμους που μπορούσαν να ακολουθήσουν. Είτε να συνεχίσουν στο σοβαρό ύφος και εν μέρει ανατρεπτικό μονοπάτι της πρώτης ταινίας, δημιουργώντας μια συνέχεια που θα τιμήσει τις θυσίες που έλαβαν χώρα σε αυτήν, είτε θα ακυρώσουν ό, τι είδαμε, κλείνοντας μια πορεία δέκα χρόνων με τις λιγότερες δυνατές συνέπειες. Στην πραγματικότητα όμως, δεν είχαν καν επιλογή, αφού το φινάλε του Infinity War εξαφάνισε χαρακτήρες με ήδη ανακοινωμένες ταινίες, οπότε η δεύτερη επιλογή ήταν μονόδρομος.
Ήρωες και κοινωνία προσκολλημένοι στο παρελθόν
Η εισαγωγή της ταινίας, αλλά και ολόκληρη η πρώτη πράξη με μια πρώτη ματιά δίνουν την ψευδαίσθηση πως το Endgame θα αποτελέσει ένα καινοτόμο δείγμα υπερηρωικού κινηματογράφου. Οι ήρωες μας για μια περίπου ώρα εκφράζουν τη θλίψη τους για την αποτυχία τους να αντιμετωπίσουν τον Thanos, ενώ κάποια διάσπαρτα πλάνα μας δείχνουν πως το ίδιο προσπαθεί να κάνει και η υπόλοιπη κοινωνία. Το μυστικό και το στοιχείο εκείνο που προδίδει τις προθέσεις των Russo είναι ο τρόπος που παρουσιάζουν αυτή την κατάσταση. Η απώλεια και η αποτυχία δεν αντιμετωπίζονται ως επίπονες, αλλά αναπόφευκτες οδοί που οδηγούν στην προσωπική εξέλιξη, αλλά δαιμονοποιούνται. Ολόκληρη η κοινωνία μοιάζει ανίκανη να κοιτάξει το μέλλον, οπότε πέντε χρόνια μετά οι ανθρώπινες πόλεις συνεχίζουν να μοιάζουν κατεστραμμένες, οι περισσότεροι ήρωες είναι μέσα στην κατάθλιψη, ενώ όσοι αποφάσισαν να προχωρήσουν τη ζωή τους είναι είτε μέθυσοι, είτε δολοφόνοι. Μοναδική εξαίρεση ο Tony Stark, αλλά η πορεία που του έδωσαν ήταν απαραίτητη, ώστε να έχει βάρος η θυσία του στο φινάλε. Εν συντομία, η πρώτη πράξη παρουσιάζει την κοινωνία που περιγράψαμε λίγες μέρες νωρίτερα όταν μιλάγαμε για το σχέδιο του Thanos, δηλαδή μια κοινωνία ανίκανη να σκεφτεί κάποιο πιθανό μέλλον και αναζητά με κάθε τρόπο την ασφάλεια του παρελθόντος.
Επιστροφή στο παρελθόν
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ξαφνική εμφάνιση του Ant-Man ανατρέπει τα δεδομένα και δίνει την ευκαιρία στους χαρακτήρες να γυρίσουν επιτέλους πίσω στο χρόνο, ώστε να κλέψουν τα πετράδια πριν τον Thanos και να επαναφέρουν τη ζωή όπως την ήξεραν. Εδώ γίνονται ακόμα πιο ξεκάθαρες οι προθέσεις της ταινίας για επιστροφή στο παρελθόν, κάτι το οποίο δεν είναι απαραίτητα κακό, αφού πρόκειται για έναν έξυπνο τρόπο να τιμήσεις την μακροχρόνια ιστορία του MCU με easter eggs, τα οποία έχουν λόγο ύπαρξης και φωτίζουν αθέατες στιγμές σημαντικών στιγμών του παρελθόντος. Παρ’ όλα αυτά, αν λάβουμε υπόψη μας τους θανάτους στο φινάλε του Infinity War, συνειδητοποιούμε πως όλο αυτό το ταξίδι οφείλει να εξελιχθεί όσο πιο ομαλά γίνεται.
Η “ασφαλής” τρίτη πράξη
Δυστυχώς, οι φόβοι μας επιβεβαιώθηκαν με τον χειρότερο τρόπο. Όχι μόνο είχαμε ελάχιστες απώλειες, αλλά οδηγηθήκαμε σε μια τρίτη πράξη που έβαλε ταφόπλακα σε όποιες ελπίδες για ριζοσπαστική ολοκλήρωση της ιστορίας. Ουσιαστικά, το μόνο στραβοπάτημα από το ταξίδι στο χρόνο ήταν η απώλεια της γλάστρας της καρδιάς μας, γνωστής και ως Black Widow και η εισβολή του Thanos στο παρόν, ο οποίος με τη βοήθεια των στρατευμάτων του κατέστρεψε ολοσχερώς τις εγκαταστάσεις των Εκδικητών, χωρίς βέβαια να θρηνήσουμε ούτε έναν από αυτούς. Η ξαφνική επίθεση του Thanos όχι μόνο χάλασε τα πανηγύρια των πρωταγωνιστών μας για την επιτυχία τους και την αντιστροφή της καταστροφής, αλλά αποτέλεσε και το έναυσμα για την γνώριμη πλέον τρίτη πράξη που συναντάμε σε κάθε ταινία του είδους. Έτσι, αφού επέστρεψαν οι εξαφανισμένοι της προηγούμενης ταινίας (#σοκ), ναι μεν είδαμε κάποιες στιγμές που μας έκαναν να ανατριχιάσουμε (ο Captain σήκωσε το σφυρί του Thor, μα τον Odin!), αλλά κατά τ’ άλλα παρακολουθήσαμε μια κακοφωτισμένη, γεμάτη ψηφιακά εφέ τρίτη πράξη που δεν συγκρίνεται με τις αντίστοιχες καλές στιγμές του MCU.
Ολοκλήρωση του ταξιδιού των χαρακτήρων
Η ταινία στηρίζεται πάνω στις πλάτες του ανθρώπου που στήριξε και ολόκληρο το MCU, του Tony Stark και του Robert Downey Junior. Ο RDJ είναι εκπληκτικός απ’ την αρχή μέχρι το τέλος, αλλά ειδικά στην εισαγωγή της ταινίας είναι μαγευτικός. Το στήσιμο του κορμιού του, αλλά και το ευρύτερο παίξιμο του παρουσιάζει έναν Tony στα όρια της παράνοιας, κάτι απόλυτα λογικό για έναν άνθρωπο που πέρασε κοντά έναν μήνα στη μέση του απόλυτου κενού.
Από εκεί και πέρα, όλη η ταινία είναι χτισμένη, ώστε στο φινάλε ο Tony να θυσιαστεί για όλα τα λάθη του παρελθόντος και να πεθάνει γνωρίζοντας πως ο εγωιστικός του χαρακτήρας αποτελεί παρελθόν. Για να συμβεί αυτό έπρεπε το σενάριο να του δώσει κάτι να χάσει και αυτό ήταν η οικογένεια. Παρ’ όλα αυτά, η ταινία παρουσιάζει ανέντιμα τον θάνατο του, ως απόδειξη ότι στις ταινίες του MCU δεν υπάρχει happy ending, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το ολόγραμμα του Tony. Ειλικρινά όμως, αυτή η θυσία είναι το πιο ικανοποιητικό φινάλε που θα μπορούσε να δοθεί στον χαρακτήρα.
Ενδιαφέρουσας αντιμετώπισης έτυχε και ο Thor, ο άνθρωπος που αν είχε χτυπήσει τον Thanos στο κεφάλι θα είχαμε ξεμπερδέψει μια ώρα αρχίτερα. Ευτυχώς, οι Russo εκμεταλλεύτηκαν αυτό το σεναριακό ατόπημα της προηγούμενης ταινίας κι εδώ παρουσίασαν έναν Thor στα όρια της κατάθλιψης, που κλείνεται στο δωμάτιο του και παίζει βιντεοπαιχνίδια με τα φιλαράκια του. Βέβαια, αυτή η προσέγγιση στον χαρακτήρα εξυπηρετεί κι άλλους σκοπούς. Απ΄ τη μια, η ανάδειξη του κωμικού ταλέντου του Chris Hemsworth στο Ragnarok αναπόφευκτα θα οδηγούσε σε κάτ τέτοιο, ενώ παράλληλα, έπρεπε να βρεθεί κάποιος τρόπος, ώστε να μην τελειώσει η ταινία πάρα πολύ εύκολα, οπότε βάζοντας μερικά κιλάκια στον Thor έβγαλαν εκτός τον δυνατότερο παίχτη τους, αφήνοντας χώρο στον Iron Man να κάνει την έξοδο που του άξιζε. Στο τέλος της ταινίας, ο Thor αποφασίζει να ταξιδέψει στο άγνωστο κι ακόμα παραπέρα, παρέα με τους Guardians, δίνοντας τα σκήπτρα της Asgard στην… Valkyria, απόφαση που δεν έχει χτισθεί καθόλου από το σενάριο, αφού στο Ragnarok κυκλοφορούσε μεθυσμένη στη μισή ταινία, στο Infinity War ήταν κυριολεκτικά ανύπαρκτη και στο Endgame εμφανίστηκε λιγότερο από πέντε λεπτά συνολικά.
Η τριάδα των πρωταγωνιστών ολοκληρώνεται με τον Captain America. Ο Cap ποτέ δεν μπόρεσε να ξεφύγει απ’ το παρελθόν του, είτε αυτό λεγόταν Carter, είτε Bucky, οπότε ήταν πάρα πολύ λογικό να είναι ένας από εκείνους που ήθελαν να γυρίσουν στα παλιά, ήθελαν την παλιά τους γειτονιά, εκφράζοντας με τον καλύτερο τρόπο την αγάπη της ίδιας της ταινίας για την προσκόλληση στο παρελθόν. Βέβαια, η ταινία πάει και ένα βήμα παραπέρα και του δίνει δώρο μια νέα ζωή βάζοντας τον να γυρνάει στο παρελθόν και να παντρεύεται τον έρωτα της ζωής του! Άλλο ένα φινάλε-ερωτικό γράμμα, μακριά απ’ τα στενάχωρα κλεισίματα που αναφέρει ο Tony, ενώ σαν να μην έφτανε αυτό, όταν ο Cap γυρνάει στο παρόν γερασμένος πλέον δίνει την ασπίδα του στον Falcon! Εδώ και τόσες ταινίες μας έχει παλαβώσει με τον έρωτα του για τον Bucky, το MCU έχει αφιερώσει τις πιο σημαντικές ταινίες του σ’ αυτόν και τελικά την ασπίδα την παίρνει ο Falcon; Δεν ξέρω αν πρέπει να γελάσω ή να κλάψω.
Η Marvel συνεχίζει να μην έχει τι να κάνει τον Hulk, έναν χαρακτήρα που αυτή τη στιγμή διαπρέπει στα κόμικ, χάρη στην σειρά τρόμου που πρωταγωνιστεί, ενώ σε τεράστιο φιάσκο αποδεικνύεται η Captain Marvel. Η γυναίκα που θα νίκαγε τον Thanos είναι απούσα σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, μονάχα για να εμφανιστεί στο φινάλε, να κάνει μια εντυπωσιακή είσοδο και να ξεχαστεί το αμέσως επόμενο δευτερόλεπτο. Ουσιαστικά, η Captain Marvel, όπως και ο Thor ή ο Hulk, υποχρησιμοποιήθηκε διότι υπό άλλες συνθήκες η ταινία θα τελειώνε πριν καν πούμε “σναπ”. Το πρόβλημα όμως παραμένει, πως μπορείς να διαχειριστείς έναν χαρακτήρα που τον έχεις κάνει τόσο δυνατό, χωρίς να είναι βαρετός;
Infinity War – Σαν να μην υπήρξε ποτέ
Για το τέλος αφήσαμε το μελανότερο σημείο της ταινίας, τη διαχείριση του Thanos, η οποία όμως είναι ενδεικτική του βασικού προβλήματος της ταινίας. Σε μια προσπάθεια τα πάντα να κυλήσουν όσο πιο ομαλά γίνεται, το διφορούμενο σχέδιο του Thanos δεν αξίζει ούτε μισή αναφορά, ενώ ο ίδιος ο χαρακτήρας μετατρέπεται σε σάκο του μποξ, σε άλλον έναν εβδομαδιαίο ανταγωνιστή. Με αυτό τον τρόπο, οι Russo διαγράφουν το πείραμα – “σφάλμα” του Infinity War και τις πιθανές επιπτώσεις του. Στο τέλος της ημέρας, η έννοια της απειλής δεν έχει πραγματικό νόημα και γιατί να έχει άλλωστε; Οι επικές στιγμές, τα κλεισίματα ματιού στο ένδοξο παρελθόν και η επίπλαστη συγκίνηση είναι πιο σημαντικές απ’ την πραγματική πρόκληση.
