Ίσως να είναι νωρίς για μεγάλες κινηματογραφικές, περί βραβείων, κουβέντες. Ίσως και όχι, όταν μπροστά σου έχεις ταινίες σαν το CODA, του οποίου το κινηματογραφικό ταξίδι έχει ξεκινήσει από το φετινό φεστιβάλ του Sundance, το ανεξάρτητο αυτό φεστιβάλ που κάθε χρόνο επιλέγει και βραβεύει τα μικρά (ή και μεγαλύτερα) «διαμάντια» που θα πρωταγωνιστήσουν μέσα στη χρονιά, από όπου και έφυγε θριαμβευτής συγκεντρώνοντας 5(!) βραβεία, αριθμός ρεκόρ για την ιστορία του θεσμού. Τα νέα για την μέχρι τώρα πορεία του φιλμ δεν σταματούν εδώ, καθώς η ταινία αγοράστηκε, έναντι 25 εκατομμυρίων δολαρίων, από την Apple, γεγονός που φανερώνει τις προθέσεις της να πρωταγωνιστήσει πιο ενεργά στα φετινά κινηματογραφικά δρώμενα.
Έχοντας στο ενεργητικό της ήδη μια ταινία, (Tallulah), αλλά και κάμποσες σειρές (Orange is the New Black, Little America), η Sian Heder καταφέρνει να φτιάξει μια συγκινητική ιστορία (οικογενειακής) ενηλικίωσης, η οποία ενώ συγκεντρώνει όλα τα κλισέ του είδους, καταφέρνει να ξεχωρίσει έχοντας ως όπλα την αυθεντικότητα και τον επικαιροποιημένο της χαρακτήρα.
Το φιλμ που αποτελεί ριμέικ μιας γαλλικής εισπρακτικής επιτυχίας του 2014, ονόματι La Famille Bélier, ακολουθεί την ζωή της 17χρονης Ruby του μοναδικού μέλους που έχει την ακοή του μιας οικογένειας (και στην πραγματική ζωή) κωφών ψαράδων, ενός C.O.D.A. (ακρωνύμιο για τα παιδιά με κωφούς γονείς). Βοηθά καθημερινά τον πατέρας της και τον μεγάλο της αδελφό στην αλιεία. Κάνει τον διερμηνέα στις ημερήσιες συναλλαγές της οικογένειας. Στις ιατρικές επισκέψεις. Η επικοινωνία αυτής της κλειστής ομάδας με των έξω κόσμο βασίζεται στη συμμετοχή της. Όταν, όμως, η οικογένεια θα την χρειαστεί στο νέο επαγγελματικό της βήμα αυτοοργάνωσης των ψαράδων της περιοχής, η Ruby θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην συνδρομή στις οικογενειακές ανάγκες ή στο να κυνηγήσει το όνειρο της διεκδικώντας μια μουσική υποτροφία στο πανεπιστήμιο.
Η Heder ξέρει πως να χειρίζεται καλά ένα σενάριο. Με κινητήριο άξονα τον οικογενειακό πυρήνα δράττεται της ευκαιρίας και παραθέτει ένα εύστοχο κοινωνικό σχόλιο πάνω στην συμπερίληψη και αποδοχή της διαφορετικότητας. Και η ταινία καταφθάνει σε μια εποχή όπου τέτοιες αξίες, ακόμη(!), αμφισβητούνται. Οι παραλήπτες αυτής της επιστολής είναι διπλοί: από την μία, η κοινωνία, εμείς, ενώ από την άλλη το Χόλιγουντ το ίδιο που, δυστυχώς, δεν δίνει τον απαραίτητο χώρο στις μειονότητες προκειμένου να εκφραστούν.
Ο θεατής, όπως στο πολύ πρόσφατο και εξαιρετικό The Father, μπαίνει στη θέση του πρωταγωνιστή. Βλέπει τα πράγματα από τη δική του οπτική γωνία. Η χρήση (αλλά και η απουσία) του ήχου είναι καθοριστική. Η νοηματική έχει την τιμητική της και το τελικό αποτέλεσμα δεν παύει παρά να είναι αξιέπαινο.
Παράλληλα, η Heder σκιαγραφεί και το πορτρέτο μιας τετραμελούς οικογένειας, και δη κωφών, κάνοντας μας να πιστέψουμε πως η οικογένεια Rossi είναι μια οικογένεια πραγματικά δεμένη, γεμάτη χημεία, με τους δικούς της κώδικες. Όπως άλλωστε και κάθε άλλη οικογένεια. Σκιαγραφεί, όμως, και το πορτρέτο μιας έφηβης. Η Ruby είναι ντροπαλή και ανασφαλής εξαιτίας του ότι έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού κατά τα παιδικά της χρόνια. Φοβάται να δείξει τις φωνητικές της ικανότητες και πολλές φορές σκέφτεται να τα παρατήσει. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα δικά της θέλω, αλλά και αυτά της οικογένειάς της. Όλα αυτά τα χρόνια αποτελούσε τον συνδετικό τους κρίκο με τον έξω κόσμο. Μια απότομη αλλαγή όπως το να αποχωριστεί το σπίτι της για σπουδές θα γκρεμίσει τον κόσμο στον οποίο μέχρι πρότινος ζούσαν, γεγονός που θα ανατρέψει τις ισορροπίες.
Η Emilia Jones είναι η αποκάλυψη του φιλμ. Δεν χορταίνεις να την βλέπεις (και να ακούς). Όχι μόνο λόγω της υπέροχης φωνής που διαθέτει και που αξιοποιεί στο έπακρο, αλλά και λόγω του υποκριτικού της ταλέντου. Αμήχανη. Απολύτως φυσική. Ευέξαπτη. Ερωτεύσιμη. Είναι ερμηνευτικός «δυναμίτης» παραθέτοντας μια οσκαρικών διαστάσεων ερμηνεία, για την οποία πολύ θα χαρώ αν βρεθεί υποψήφια στα επερχόμενα Όσκαρ. Ωστόσο, η Heder αντλεί εξαιρετικές ερμηνείες και από το υπόλοιπο καστ. Η Marlee Matlin επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη με έναν σπουδαίο δεύτερο ρόλο ως η μητέρα της οικογένειας Rossi που προσπαθεί να κρατά τις ισορροπίες μέσα στο σπίτι, 35 χρόνια μετά την οσκαρική νίκης της στο Children of a lesser God.
Το CODA είναι ανεξάρτητο σινεμά ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα. Σινεμά που όλοι πρέπει να βλέπουμε γιατί μας αφορά. Ένα ερωτικό γράμμα προς όλους εκείνους που μας αγαπάνε και αγαπάμε. Ποτέ δεν γίνεται μελοδραματικό. Και αυτό γιατί η εμπλουτίζει όπου χρειάζεται το σενάριο με δόσεις χιούμορ. Είναι, όμως, βαθύτατα συγκινητικό προσφέροντας 3-4 σκηνές τόσο ανθρώπινες και ειλικρινείς που σε κάνουν να αμφισβητήσεις τα λεπτά όρια μέσα στα οποία κινείται ο ηθοποιός. Και ύστερα από όλα αυτά, αφότου πέσουν οι τίτλοι τέλους, ένα πράγμα μονάχα σου έρχεται στο μυαλό. Οικογένεια.
