Κάθε χρόνο η Disney φέρνει στις μικρές κυρίως πλέον οθόνες, Disney+ γαρ, μια ταινία κινουμένων σχεδίων που κερδίζει κριτικούς και κοινό και σαρώνει στα βραβεία της κατηγορίας του. Φέτος (πέρυσι δηλαδή) οι επιλογές ήταν τρεις: το Luca που αγάπησαν οι πιο ρομαντικοί, το Raya and the Last Dragon που κατ’ εμέ πλησιάζει περισσότερο αυτό που έχουμε μάθει ως Disney τα τελευταία χρόνια και που αξίζει όλα τα βραβεία που θα πάρει εν τέλει το Encanto η πιο πρόσφατη κυκλοφορία. Ιδανικά θα κάναμε λόγο για κάποια λιγότερη δημοφιλή ταινία που δεν ανήκει στον αδηφάγο κολοσσό που ακούει στο όνομα Disney αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε.
Το Encanto ανήκει σε αυτή την κατηγορία των animated ταινιών όπου η Disney προσπαθεί να μας πείσει πόσο κουλ και πολυπολιτισμική είναι. Αγαπάμε προφανώς οποιαδήποτε ταινία αφορά οτιδήποτε πέρα από τη καθιερωμένη λευκή δυτική σκοπιά, μπουχτίσαμε άλλωστε. Αλλά ίσως το Encanto να μην έχει αυτό το κάτι μαγικό που έχουμε συνηθίσει, κι ας έχει να κάνει με μαγεία.
Η ιστορία αφορά την οικογένεια Μαδριγάλ η οποία ρίζωσε και έχτισε το σπιτικό της σε έναν μαγικό τόπο. Μέσα από ένα “θαύμα” η γιαγιά – μητριάρχισσα βρήκε καταφύγιο και έχτισε μια νέα κοινότητα γύρω από την οικογένεια της και τα μαγικά δώρα που αποκτά το κάθε μέλος της. Εκτός από τη εγγονή της τη Μιραμπέλ. Σιγά σιγά οι μαγικές ικανότητες της οικογένειας αρχίζουν να εξασθενούν και η Μιραμπέλ ξεκινάει ένα ταξίδι στην ιστορία της οικογένειας της για να σώσει την κληρονομιά της, αλλά και τις σχέσεις τους.
Το Encanto έχει τόσα πολλά όμορφα στοιχεία. Από το πολύχρωμο σχέδιο που για άλλη μια φορά μας αφήνει με το στόμα ανοιχτό, τις εξαιρετικές φωνές με κυρίαρχη αυτή της Stephanie Beatriz (Brooklyn 99) αλλά και το ταξίδι σε έναν ανοίκειο για εμάς ίσως πολιτισμό. Και φυσικά, καπιμπάρα (hup hup).
Και παρ’ όλο που στην καρδιά της ταινίας βρίσκονται οι οικογενειακές σχέσεις και όσα κρατούν την οικογένεια που δεν διαλέγουμε δεμένη, στο Encanto λείπει ίσως η ψυχή. Μπορεί η ταινία να προορίζεται για το πιο ανήλικο κοινό, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε όμως την υπεραπλούστευση στην ιστορία, στην τόσο προμελετημένη επίλυση του μεγάλου μυστηρίου. Ναι η αγάπη και η αποδοχή ανέκαθεν ήταν το φως στο τέλος του τούνελ, εδώ όμως είναι τόσο μα τόσο προβλέψιμο. Δεν βοηθάει φυσικά και η συμμετοχή του Lin Manuel Miranda (Tick, tick…Boom!) στη σύνθεση των τραγουδιών τα οποία φαντάζουν κάπως ανεμπνευστα. Οκ, το We don’t talk about Bruno (Silencio, Bruno) παίζει λίγο στο μυαλό μας και έγινε και TikTok favourite, αλλά κατά τ’ αλλά όλα τα υπόλοιπα τα έχουμε ήδη ξεχάσει, ενώ το soundtrack άλλων μιούζικαλ του έτους παίζουν ακόμα σε λούπα.
Θα αδικούσαμε όμως την ταινία αν δεν κάναμε λόγο για την κυρίαρχη θεματική της: το διαγενεαλογικό τραύμα. Αγαπάμε ιδιαίτερα την στροφή πολλών ταινιών κινουμένων σχεδίων σε θεματικές που δεν αναλώνονται στην εύρεση του “αλλού μισού” και τον έρωτα. Η Pixar ανέκαθεν είχε αυτό το ιδιαίτερο στοιχείο στις ταινίες της (με αποκορύφωμα το Inside Out) και πλέον το βλέπουμε και στη Disney (κι ας είναι πλέον το ίδιο) με ταινίες όπως το Raya and the Last Dragon ή το σίκουελ του Frozen το οποίο είχε έντονο το υπαρξιακό και οικολογικό στοιχείο. Στο Encanto πρωταγωνιστούν όλα αυτά τα προβληματικά και τοξικά στοιχεία που περνάνε από γενιά σε γενιά και καταλήγουν να διαλύουν μια οικογένεια. Είτε μιλάμε για συναισθηματική αποστασιοποίηση είτε για υψηλές προσδοκίες και απαιτήσεις, το Encanto μας δείχνει με πολύ γλυκό τρόπο ότι δεν είναι κάποιος μαγικός εξωτερικός παράγοντας αυτός που βλάπτει τις σχέσεις μας με την οικογένεια αλλά είναι τα άλυτα θέματα μας, τα δικά μας και των γονιών/παππούδων μας, προβληματικές συμπεριφορές που δεν αντιμετωπίσαμε ποτέ ή και μάθαμε ως φυσιολογικές και οικειοποιηθήκαμε τα οποία μολύνουν όσα κάνουν μια οικογένεια ευτυχισμένη.
Μπορεί το Encanto να μην καταφέρνει να μας συνεπάρει και να πατάει πάνω σε πολύ γνωστά μονοπάτια, ρίχνει όμως φως σε θέματα τα οποία στιγματίζουν κάθε οικογένεια και τα οποία μας κυνηγάνε μια ζωή χωρίς να έχουμε το θάρρος και τον τρόπο να τα αντιμετωπίσουμε. Στην ταινία χρειάστηκε το θάρρος της Μιραμπέλ και η καταστροφή όσων είχαν συνηθίσει για να αναγνωρίσουν το πρόβλημα, στην πραγματική ζωή είναι η ώρα να σβήσουμε το στίγμα από την ψυχική θεραπεία, αλλιώς κινδυνεύουμε κι εμείς από την διάλυση όσων μας είναι οικείων.
