Η χρονολογική λούπα και ο εγκλωβισμός χαρακτήρων σε μια συγκεκριμένη στιγμή της ζωής τους μπορεί να είναι μια αρκετά παλιά ιδέα, αλλά ήταν το Groundhog Day εκείνο που δημιούργησε σταδιακά ένα κύμα ταινιών, ανεξαρτήτως είδους, που εκμεταλλεύτηκαν την ιδέα ξανά και ξανά, δημιουργώντας πλέον κάτι που μοιάζει με ολόκληρο υποείδος ταινιών. Παρά τη συχνότητα τέτοιων ταινιών, δεν έχουμε συνηθίσει αυτή η ιδέα να εφαρμόζεται σε τηλεοπτικές σειρές, αφού η πλοκή εύκολα μπορεί να κάνει κοιλιά. Γι’ αυτό, η φιλοδοξία της νέας σειράς του Netflix, Russian Doll, να δοκιμάσει κάτι που στα χαρτιά μοιάζει με συνταγή για την καταστροφή κέντρισε άμεσα το ενδιαφέρον. Προς έκπληξη όλων, τα κατάφερε τόσο καλά, ώστε να κάνουμε λόγο για την πρώτη συναρπαστική σειρά της χρονιάς!
Η χρονολογική λούπα εγκλωβίζει τη Nadia (Natasha Lyonne), μια προγραμματίστρια ηλεκτρονικών παιχνιδιών, την ημέρα των γενεθλίων της. Αρχικά, την βρίσκουμε στο πάρτι γενεθλίων της που διοργανώνεται στο σπίτι μιας φίλης της. Εκεί θα γνωρίσει έναν μεσήλικα άντρα, θα του την πέσει, θα πάνε σπίτι της να κάνουν ο, τι είναι να κάνουν και αφού εκείνος φύγει θα πάει να ψάξει τον γάτο της τον Oatmeal που αγνοείται εδώ και μερικές μέρες. Όταν τον πετύχει έξω από ένα πάρκο, θα πάει να περάσει τον δρόμο και τότε θα την χτυπήσει θανάσιμα ένα αυτοκίνητο. Όταν συνειδητοποιήσει τι συμβαίνει, θα αρχίσει να σκέφτεται πιθανές εξηγήσεις, στοιχηματίζοντας αρχικά πως η αιτία των προβλημάτων της κρύβεται στα ναρκωτικά που της έδωσε η κολλητή της. Προς απογοήτευση της, η αιτία της λούπας δεν είναι αυτή, οπότε θα συνεχίσει να αναζητά τη λύση του μυστηρίου.
Η χρονολογική λούπα παρ’ ότι θα μπορούσε να προκαλέσει αφηγηματικά προβλήματα εξαιτίας της επαναληψιμότητάς της, εδώ προσεγγίζεται με ιδιαίτερη εφευρετικότητα από τη συγγραφική ομάδα (Natasha Lyonne, Leslye Headland & Amy Poehler), η οποία εκμεταλλεύεται στο έπακρο τις δυνατότητες της τηλεοπτική αφήγησης χτίζοντας ένα σύμπαν που υπακούει σε συγκεκριμένους κανόνες, κάνοντας τον κάθε θάνατο να έχει επίπτωση, όχι μόνο στη ψυχολογία της Nadia, αλλά και στα κοντινά της πρόσωπα, τα οποία (μάλλον) είναι καταδικασμένα να αντιμετωπίζουν τον θάνατο της ξανά και ξανά, σε διαφορετικά σύμπαντα κάθε φορά. Έτσι, η επίλυση αυτού του υπαρξιακού παζλ στο οποίο έχει εγκλωβιστεί μετατρέπεται σ’ έναν αγώνα ταχύτητας, τον οποίον αν δεν κερδίσει ο κόσμος της θα καταρρεύσει.
Η χρονολογική λούπα φέρνει στο δρόμο της Nadia χαρακτήρες, οι οποίοι εμφανίζονται τόσες φορές, ώστε από διακοσμητικά στοιχεία της κοσμικής της περιπέτειες μετατρέπονται σε χαρακτήρες με ικανοποιητική σκιαγράφηση χαρακτήρα, παίζοντας παράλληλα μικρό ή μεγαλύτερο ρόλο στις περιπέτειες της. Έτσι, για παράδειγμα το αηδιαστικό σκουλήκι που ακούει στο όνομα Mike και ερμηνεύει ο εξαιρετικός Jeremy Bobb (Mosaic, Godless) με το οποίο κάνει ξεπέτα η Nadia το πρώτο μοιραίο βράδυ, αποκαλύπτεται στη συνέχεια πως κατέχει ρόλο κλειδί και στη ζωή ενός άλλου ατόμου, η ύπαρξη του οποίου επεκτείνει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το κόνσεπτ της λούπας. Βέβαια, σαφώς πιο ευνοημένος είναι ο ρόλος της Nadia, το τραυματικό παρελθόν της οποίας έχει βασιστεί στην πραγματική ζωή της Natasha Lyonne, ενώ ενδιαφέρον έχει και ο καθοριστικός ρόλος του Charlie Barnett, ο οποίος σε αντίθεση με την παρορμητική, αλλά δυναμική Nadia της Lyonne, ερμηνεύει έναν ψυχαναγκαστικό τύπο που απαιτεί όλα είναι διαρκώς υπό έλεγχο.
Η χρονολογική λούπα έχει χρησιμοποιηθεί τόσο συχνά στην ποπ κουλτούρα που η ιδέα παρακολούθησης μιας ακόμα ιστορίας βασισμένη σε αυτή μοιάζει με αιώνια καταδίκη. Παρ’ όλα αυτά, το Russian Doll την προσεγγίζει με δημιουργική διάθεση στήνοντας έναν ολόκληρο κόσμο γύρω απ’ αυτήν και χρησιμοποιώντας την κυρίως ως ένα μέσο κάθαρσης από τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος, προσθέτοντας και κάμποσο υπαρξιακό τρόμο που σπάνια συναντάμε σε παρόμοιες ταινίες. Παράλληλα, σύμμαχος σε αυτή τη φρέσκια προσέγγιση της σειράς είναι η σκηνοθεσία που δημιουργεί μια δικιά της οπτική γλώσσα που επικεντρώνεται σε σύμβολα σημαντικά για την πλοκή (πχ καθρέφτες), ενώ το μοντάζ όχι μόνο καταφέρνει να διατηρήσει ζωντανό το ενδιαφέρον, αλλά έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο τελευταίο επεισόδιο. Η πανέξυπνη χρήση του αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση στο φινάλε, αλλά και υποσχέσεις πως ο κόσμος της σειράς έχει ακόμα περιθώρια εξερεύνησης. Με λίγα λόγια, περιμένουμε ήδη τις δύο επόμενες σεζόν!
