Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να καταλάβεις πως τα Walt Disney Animation Studios έχουν χάσει πλέον τη δημιουργικότητα που τα χαρακτήριζε. Αισθητικά, τα τελευταία δέκα χρόνια δουλειάς του στούντιο είναι απόλυτα ομογενοποιημένα: Εναλλάξιμοι χαρακτήρες φτιαγμένοι από πολύχρωμο πλαστικό ζουν σε φανταχτερά, baby-proofed περιβάλλοντα που θα μπορούσαν να αποτελούν μέρος του ίδιου σύμπαντος. Ο Σέρτσερ, ένας από τους πρωταγωνιστές του ολοκαίνουργιου Strange World, έχει λίγες μόνο οπτικές διαφορές από τον Μπρούνο του περσινού Encanto – και η Έλσα του Frozen θα μπορούσε να είναι ξαδέλφη της Ραπουνζέλ από το Tangled. Τα πρόσφατα φιλμ της Disney είναι όλα σχεδιασμένα, σκηνοθετημένα και ρενταρισμένα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο – πιθανόν για να υπάρχει η δυνατότητα κάποιου μελλοντικού crossover. Ειδικά στο Strange World, τα πράγματα είναι ιδιαίτερα απογοητευτικά.
Σε μια ταινία που υποτίθεται πως λαμβάνει χώρα σε έναν φαντασμαγορικό steampunk κόσμο εμπνευσμένο από τα κλασσικά παλπ περιοδικά των αρχών του αιώνα, το Strange World χαρακτηρίζεται από μια αδιαμφισβήτητα σύγχρονη αισθητική. Οι χαρακτήρες έχουν ως επί το πλείστον παρόμοιους σωματότυπους και αδιάφορα πρόσωπα, η φωτογραφία είναι πολύχρωμη και λαμπυριστή σαν να βγήκε από το Instagram, και τα διάφορα πλάσματα που συναντούν οι ήρωές μας είναι (τι άλλο;) κατασκευασμένα σαν πλαστικά παιχνίδια. Μια ιστορία που μιλά για την άφοβη εξερεύνηση νέων ιδεών, λαμβάνει χωρά σε έναν κόσμο ασφαλή, μωρουδίστικο και εταιρικό – όπως ακριβώς μας έχει συνηθίσει η Disney την τελευταία δεκαετία.
Η αισθητική ατολμία του στούντιο γίνεται ακόμη πιο προφανής, αν συλλογιστεί κανείς πως το Strange World είναι το πρώτο καθαρόαιμο adventure film που μας έχει προσφέρει η Disney μετά το Atlantis του 2001 – ένα φιλμ που σε καμία περίπτωση δεν είναι τέλειο, αλλά που παίρνει “άριστα” στο αισθητικό κομμάτι, με τα ανυπέρβλητα designs του Mike Mignola και τα επιβλητικά περιβάλλοντα να παραμένουν μοναδικά μέχρι και σήμερα. Αντιθέτως, (και παρά την απόκοσμη αισθητική που προσπαθεί να έχει η ταινία), το πλήρωμα του Strange World αποτελείται από ενα τσούρμο συνηθισμένες φάτσες που δύσκολα ξεχωρίζουν μεταξύ τους.
Και δυστυχώς, η corporate αισθητική δεν περιορίζεται στo οπτικό κομμάτι. Οι ερμηνείες των ψηφιακών πρωταγωνιστών είναι άχαρα καρτουνίστικες και άστοχα παρατραβηγμένες, σαμποτάροντας έτσι την ανθρωπιά τους. Οι ήρωές μας αλληλεπιδρούν με χαζοβιόλικες πόζες, ανέμπνευστες ατάκες, “παλαβές” εκφράσεις και άβολο slapstick, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των μικροσκοπικών θεατών. Όμως η καρτουνίστικη υπερβολή πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ, γιατί αλλιώς παρασιτεί στο συναίσθημα – ειδικά όταν η ταινία προσπαθεί να μας μιλήσει για μερικά εξαιρετικά ενήλικα θέματα.
…γιατί μπορεί η αισθητική, οι ερμηνείες και οι διάλογοι του Strange World να απευθύνονται σε προνηπιακούς θεατές, το σενάριο ωστόσο δείχνει να προσπαθεί να “τσιμπήσει” τους εφήβους του Τumblr, θίγοντας όλα τα καυτά θέματα της εποχής: Ο Σέρτσερ Κλείντ (ξενέρωτος Jake Gyllenhaal) είναι ένας φιλήσυχος αγρότης που κατοικεί στην Aβαλονία, μια τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία που δεν έχει επαφή με τον έξω κόσμο. Οι Αβαλονιανοί ζούν με τη βοήθεια του Πάντο, ενός μαγικού φυτού που έχει τη δυνατότητα να παράγει ηλεκτρισμό – όταν όμως η δύναμη του φυτού αρχίσει να εξασθενεί, ο Σέρτσερ και όλη του η οικογένεια θα μπαρκάρουν σε μια επική περιπέτεια για να σώσουν την κοινότητά τους.
Πέρα από την προφανή (και ομολογουμένως δυνατή) περιβαλλοντολογική παραβολή, οι σεναριογράφοι του Strange World καταφέρνουν να χωρέσουν πολυάριθμα διαφορετικά subtexts στην ιστορία τους. Το ταξίδι της οικογένειας Κλέιντ αποτελεί μεταφορά για τον λεγόμενο “πόλεμο των γενεών”, με τις τρεις γενιές ανδρών (ο μικρός Ήθαν, ο μεσήλικας Σέρτσερ και ο παππούς Γέιγκερ) να μαλώνουν ασταμάτητα για τον επαγγελματικό προσανατολισμό τους. Είναι ένας έξυπνος τρόπος να μας μιλήσουν για διάφορα σημαντικά θέματα ταυτοχρόνως, μιας και οι διαφωνίες των πρωταγωνιστών εφαρμόζονται τόσο στην queer πολιτική (το Strange World μας χαρίζει queer εκπροσώπηση αρκετά εύστοχη για τα δεδομένα της Disney), όσο και στην τοξική αρρενωπότητα αλλά και τον ηθικό δυαλισμό που χαρακτηρίζει την σύγχρονη ποπ κουλτούρα.
Όμως, και παρά την οξυδέρκεια των παρατηρήσεών τους, οι χαρακτήρες του Strange World δεν καταφέρνουν να μας συγκινήσουν με τα ηθικά διδάγματά τους. Οι ήρωές μας συζητούν άγαρμπα τις θεματικές της ιστορίας, παραγκωνίζοντας έτσι την συναρπαστική περιπέτεια που υποτίθεται πως λαμβάνει χώρα. Οι διδαχές μετατρέπονται σε κηρύγματα, ενώ οι διάλογοι θυμίζουν λιγότερο συζητήσεις πραγματικών ανθρώπων και περισσότερο στιχομυθίες στο Twitter. Και τελικά, η υπόθεση είναι απλώς μια πρόφαση για το επιμύθιο της ιστορίας, τόσο τυπική όσο και η οπτική ταυτότητα της ταινίας.
Εν τέλει, και παρά το περιπετειώδες θέμα του, το Strange World είναι μια απογοητευτικά ασφαλής περιπέτεια. Οι σεναριογράφοι προσπαθούν με φιλοδοξία να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα σημαντικών θεμάτων, πνίγουν όμως έτσι την αφήγησή τους και αντηχούν κουραστικοί. Η ιστορία παραείναι τυπική για να αφήσει το σημάδι της, οι εικόνες είναι copy-paste από παλιότερα πρότζεκτ και τελικά, ο Παράξενος Κόσμος της Disney είναι απλώς μια επανάληψη όσων έχουμε ξαναδεί.
