Συνεχίζουμε το αφιέρωμα στον Alan Moore, αφήνοντας για λίγο στην άκρη τις υπερηρωικές ιστορίες για να διαβάσουμε το ανολοκλήρωτο διαστημικό έπος “The Ballad of Halo Jones”.
Τα υπόλοιπα άρθρα του αφιερώματος
Γιατί μας απασχολεί ακόμα το Watchmen;
Watchmen: Οι υπερήρωες ως σύμπτωμα σεξουαλικής καταπίεσης
Whatever Happened to the Man of Tomorrow?
*
Όπλα, σκληροτράχηλοι άντρες που κάθε κίνηση τους ξεχειλίζει τεστοστερόνη και μπόλικη βία. Αυτά ήταν τα τρία βασικά χαρακτηριστικά των ιστοριών του επιδραστικότατου περιοδικού κόμικ 2000 A.D στο οποίο συμμετείχε ως συγγραφέας και ο Alan Moore. Ωστόσο, ο τότε νεαρός και άσημος Βρετανός συγγραφέας είχε αποφασίσει να ακολουθήσει μια διαφορετική προσέγγιση, ώστε η ιστορία του να λειτουργεί ως ένα μικρό διάλειμμα από το κυρίαρχο μοτίβο. Η ιστορία του με το όνομα “The Ballad of Halo Jones” δεν αφορούσε κάποιον μεταλλαγμένο υπερήρωα που με τη χρήση βίας θα έλυνε περίπλοκα προβλήματα, αλλά επικεντρωνόταν στην καθημερινότητα μιας απλής νεαρής γυναίκας του 50ου αιώνα, της Halo Jones, η οποία το μόνο που ήθελε ήταν να γλιτώσει από τη βαρετή ζωή της και να ταξιδέψει μέχρι τα πέρατα του σύμπαντος.
Αυτό, τίποτα άλλο.
Οι περιπέτειες της Halo χωρίζονται σε τρεις περιόδους (που μοιράζονται σε τρεις μικρούς τόμους), ανάλογα με το μέρος στο οποίο βρίσκεται ή καταλήγει, καλύπτοντας χρονικά μια δεκαετία από τη ζωή της. Αρχικά, τη συναντάμε στο The Hoop, ένα γκέττο για άτομα με αυξημένο ελεύθερο χρόνο, από το οποίο θέλει να “αποδράσει” πάση θυσία, στη συνέχεια πιάνει δουλειά σε ένα διαστημόπλοιο με το οποίο ταξιδεύει για ένα χρόνο και τελικά κατατάσσεται στον στρατό, καταλήγοντας να συμμετέχει σε πόλεμο. Οι μεταβάσεις από το ένα στάδιο της ζωής της Halo στο άλλο αποτελούν το όχημα με το οποίο ο Alan Moore μας συστήνει τον πλούσιο κόσμο που έχει δημιουργήσει. Βέβαια, αυτή η περιήγηση μπορεί να μοιάζει χαοτική στην αρχή, αφού ο Moore παραθέτει πληροφορίες δίχως σταματημό, αλλά σύντομα η αρχική ζαλάδα υποχωρεί και η ανάγνωση της ιστορίας κυλάει όσο απολαυστικά πρέπει, αφήνοντας χώρο στους χαρακτήρες να λάμψουν.
Αντί να εστιάσει στη Halo, δεδομένου ότι πρόκειται για την πρωταγωνίστρια της ιστορίας, ο Moore προτιμάει να δώσει έμφαση σε γεγονότα. Είναι μέσω των αντιδράσεων της ίδιας και των φίλων της σε αυτά τα γεγονότα που σκιαγραφεί τις προσωπικότητες των χαρακτήρων, πετυχαίνοντας αφενός να παρουσιάσει ακόμα περισσότερες πτυχές του κόσμου του με απόλυτα οργανικά τρόπο και αφετέρου να δώσει έμφαση σε χαρακτήρες που υπό άλλες συνθήκες θα πέρναγαν σε δεύτερη μοίρα. Μάλιστα, παρ’ ότι η ίδια η Halo κερδίζει με ευκολία το συναισθηματικό ενδιαφέρον των χαρακτήρων, αφού κάποιες από τις περιπέτειες στις οποίες εμπλέκεται είναι πολύ πιθανό να τις έχει βιώσει ο μέσος αναγνώστης (πχ αναζήτηση εργασίας), είναι κάποιοι από τους περιφερειακούς χαρακτήρες που κλέβουν τις εντυπώσεις. Για παράδειγμα, η τραγική τρανς περσόνα του/της Glyph, που περνάει διαρκώς απαρατήρητη, πρωταγωνιστεί στην πιο σπαρακτική ιστορία του κόμικ, ενώ ανατριχίλες προκαλεί η περίπτωση της Life Sentence, μιας γυναίκας που δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή της εκτός πεδίου μάχης, χάνοντας τη Γη κάτω από τα πόδια της όταν μαθαίνει πως ο πόλεμος έλαβε τέλος.
Εκτός όμως από βαθειά ανθρώπινους και περίπλοκους χαρακτήρες, ο Βρετανός συγγραφέας έχει την ικανότητα να πλάθει συναρπαστικές ιστορίες, ακόμα και όταν περιορίζεται από τον αριθμό των σελίδων, όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση. Όταν επιλέγει να ασχοληθεί με γνώριμες θεματικές, όπως ο πόλεμος ή ερωτική ζωή των πρωταγωνιστριών του, η διεισδυτική του ματιά αναδεικνύει λιγότερο προφανείς πτυχές, ενώ όταν αφήνεται στην ελευθερία που του παρέχει ένας κόσμος γεμάτος παράξενα πλάσματα και υψηλή τεχνολογία, το αποτέλεσμα σπάνια καταλήγει κάτι λιγότερο από απολαυστικό.
Σχεδιαστικά, ο Ian Gibson συμβάλλει αρκετά στην εντυπωσιακή οπτικοποίηση του πρωτότυπου κόσμου της ιστορίας και σε γενικές γραμμές βοηθάει την αφήγηση. Ωστόσο αρκετά συχνά αποτελεί πηγή προβλημάτων. Στον πρώτο τόμο, η υπερβολική οπτική πληροφορία σύντομα κουράζει το μάτι, ενώ στη μεγαλύτερη διάρκεια της ιστορίας τα πρόσωπα των χαρακτήρων διατηρούν παρόμοιες εκφράσεις.
Παρ’ όλα αυτά, τα επιμέρους ψεγάδια του σχεδίου δεν είναι σε θέση να αμαυρίσουν την κληρονομιά της Halo Jones, η οποία δυστυχώς δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις περιπέτειες της. Κάποιες διαφωνίες του Moore και των εκδοτών σχετικά με τα δικαιώματα της ιστορίας, εμπόδισαν τη συνέχιση της ιστορίας, η οποία -σύμφωνα με τα όσα έχουν ειπωθεί- θα ολοκληρωνόταν σε εννιά βιβλία, ακολουθώντας την Halo μέχρι τα γεράματα της, έχοντας πλέον φτάσει σε εκείνο το σημείο του σύμπαντος, όπου δεν υφίσταται χώρος και χρόνος.
Τι περιπέτειες και αφηγηματικά κόλπα θα είχε χρησιμοποιήσει ο Moore για την αφήγηση των ιστοριών του, μόνο να φανταστούμε μπορούμε. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι ακόμα και έτσι, η ημιτελής Μπαλάντα της Halo Jones άφησε το δικό της στίγμα στην ιστορία του μέσου, ως μια από τις ελάχιστες φορές που δόθηκε φωνή σε περίπλοκους γυναικείους χαρακτήρες. Μπορεί ο Moore να είναι αδύνατο να αντικαταστήσει την αυθεντική γυναικεία ματιά που προσφέρει μια θηλυκή συγγραφέας, ωστόσο απέφυγε να πέσει στα σύνηθη ατοπήματα των αντρών συναδέλφων του. Οι χαρακτήρες που πλάθει δεν επιδιώκουν να μετατραπούν σε αντρικά κακέκτυπα, αναζητούν τον έρωτα, δίχως να αφιερώνουν όλο τους το είναι σ’ αυτόν ή να τον απορρίπτουν ως κάτι ανάξιο σημασίας, χρησιμοποιούν βία καταναγκαστικά και όχι επειδή την θεωρούν τη βέλτιστη λύση, ενώ σπάνια θα απεικονισθούν ως σεξουαλικά αντικείμενα. Εν ολίγοις, το συγκεκριμένο κόμικ αποτελεί υπόδειγμα διατήρησης των κατάλληλων ισορροπιών, δίνοντας έμφαση στους χαρακτήρες και όχι σε ψευδο-προοδευτικές ατάκες που το μόνο που καταφέρνουν είναι να φανερώνουν την φτώχεια του περιεχομένου της ιστορίας.
Η Μπαλάντα της Halo Jones δείχνει το δρόμο προς το μέλλον, ένα μέλλον που ακόμα φαντάζει τόσο μακρινό.
Λάζαρε ο σχεδιαστής του κορυφαίου αυτού κόμικ – σε ευχαριστώ για την γερή παρουσίαση! – ο I.G. με έχει απασχολήσει και στον judge Dredd, δε έχω τίποτα το ουσιαστικό να προσθέσω πέραν του ότι στον αντίποδα του αρχαϊκού μειδιάματος θα πρέπει να υπάρχει το ….Gibson-ικό αντί-μειδίαμα 😅 … Ιδιόμορφη περίπτωση σχεδιαστή και ας μην είναι από τους αγαπημένους μου.