The Menu
Ralph Fiennes in THE MENU. Photo by Eric Zachanowich. Courtesy of Searchlight Pictures. © 2022 20th Century Studios All Rights Reserved.

The Menu: Ο Σεφ έβγαλε μαχαίρια

Ο δυτικός πολιτισμός εμπεριέχει δύο κατηγορίες ανθρώπων: στην πρώτη, συγκαταλέγονται εκείνοι που εργάζονται, εργάζονται, εργάζονται, δίχως στιγμές ουσιαστικής ανάπαυσης… Στη δεύτερη, ανήκουν εκείνοι που εργάζονται μεν, αλλά πάντοτε θα βρίσκουν ελεύθερο χρόνο ώστε να απολαμβάνουν ανενόχλητοι, ίσως και με μία δόση υπεροψίας, τα προϊόντα που η πρώτη κατηγορία παράγει με κόπο και λιγοστές αποδοχές. Με αντίστοιχες διατυπώσεις, απλές και ευσύνοπτες, μπορεί κανείς να περιγράψει τον καπιταλισμό. Στη σκιαγράφηση του κοινωνικού αυτού συστήματος επιχειρεί να προβεί και ο Mark Mylod, (σκηνοθέτης της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς Succession) δια της ταινίας του The Menu, ενδιαφέροντος γαστρονομικού θρίλερ συνοδευόμενου από γενναίες δόσεις μαύρου χιούμορ.

Το φιλμ παρακολουθεί τον νεαρό, φιλόδοξο Tyler (Nicholas Hoult) και την ύποπτα χαμογελαστή Margot (Anya Taylor-Joy) κατά τη διάρκεια μίας κρουαζιέρας με προορισμό ένα νησί- «γαστρονομικό παράδεισο». Στο συγκεκριμένο μέρος θα έχουν την ευκαιρία, μαζί με τους συνδαιτυμόνες τους, να γευτούν τα εκλεκτά πιάτα του φημισμένου σεφ Slowik (Ralph Fiennes). Οι επιβάτες του πλοίου τοποθετούνται, δίχως σκέψη, στη δεύτερη κατηγορία ανθρώπων, δηλαδή ανάμεσα σε εκείνους που έχουν την οικονομική ευχέρεια να γευτούνε τις απολαύσεις της ζωής. Γνωρίζουν ότι η κράτηση στο εστιατόριο του Slowik τους στοίχισε ακριβά και είναι αποφασισμένοι να βιώσουν στο έπακρο την παραμονή τους εκεί, δίχως να τους ενδιαφέρει διόλου μήπως φανούν αλαζόνες, υπερόπτες. Προσφέρουν τα χρήματα και απαιτούν τον σεβασμό από τον σεφ και τους υπαλλήλους του. Είναι όμως τα πράγματα τόσο απλά; Ή μήπως είναι πια καιρός να ανατραπεί η κυρίαρχη τάξη πραγμάτων, να δοθεί το έναυσμα στους φτωχούς εργαζόμενους, υπηρέτες των πλουσίων, να επαναστατήσουν; Εν πάση περιπτώσει, η ταινία επιφυλάσσει εκπλήξεις. Και όχι μόνο ως προς το μενού που ο σεφ θα ετοιμάσει.

The Menu

Ο Mylod, πλέοντας σε όμοιο μήκος κύματος με τον Χρυσό Φοίνικα της χρονιάς, Triangle of Sadness, επιθυμεί να αναδείξει τον επιφανειακό, αποκρουστικό χαρακτήρα των ανώτερων κοινωνικών τάξεων, επιλέγοντας να κυμάνει το σενάριό του σε συνθήκες εντός των οποίων οι εκπρόσωποί τους καθίστανται ευάλωτοι, έκθετοι σε κινδύνους, αποκαλύπτοντας ευκολότερα τους διεφθαρμένους τους εαυτούς. Παρουσιάζει τους χαρακτήρες των πλουσίων ως καρικατούρες, που με τη στάση τους μοιάζουν να διαπράττουν ύβρι, υπονομεύοντας εντελώς τον μόχθο των υπαλλήλων στο εστιατόριο, ενώ του σεφ, καθώς και των εργαζομένων στην κουζίνα, ως ανθρώπων που έχουν κουραστεί να ζουν στο περιθώριο, διαπνεόμενων από ήρεμη οργή, η οποία όμως σιγοβράζει καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, μέχρι και την κορύφωση της πλοκής.

Η προσέγγισή του, δηλαδή η επιλογή του να εμπλουτίσει το έργο με στοιχεία κωμικά, όπως για παράδειγμα η εκτενής αναφορά στα υλικά των γευμάτων που ο σεφ προσφέρει στους «εκλεκτούς» καλεσμένους του ή οι άγαρμπες, στυλιζαρισμένα αξιοθρήνητες απόπειρες του Tyler να εντυπωσιάσει, να καλοπιάσει τον σεφ πάση θυσία, προσβάλλοντας παράλληλα διαρκώς τη συνοδό του για την-κατ’ εκείνον- απαράδεκτη έλλειψη γνώσεων μαγειρικής, σαφώς προσδίδει μια νότα ανάλαφρη στον κατά τα άλλα κλειστοφοβικό, αγωνιώδη χαρακτήρα του φιλμ. Έτσι, η ταινία κατατάσσεται σε ποικίλα κινηματογραφικά είδη, και ιδίως σε εκείνα της μαύρης κωμωδίας, των κοινωνικών και, κατά κύριο λόγο, των ταινιών θρίλερ.

Ως σκηνοθετική προσπάθεια, σίγουρα η πρωτοτυπία της και οι ενδιαφέρουσες ιδέες που εσωκλείει τραβούν την προσοχή, εξάπτουν το ενδιαφέρον. Η μέχρι τέλους ανατρεπτική πλοκή, τα πλάνα από το ειδυλλιακό νησί, η εικόνα των πιάτων (και οι ολοένα και πιο σκοτεινές θεματικές τους όσο περνά η ώρα) και του εστιατορίου εν γένει, οι ήχοι ταραχής που ο σεφ παράγει, με αποτέλεσμα ο θεατής να βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση, αλλά και η «νευρική» μουσική, δημιουργούν σασπένς και ατμόσφαιρα θρίλερ, καθώς όλα δείχνουν ότι η ιστορία θα έχει άσχημη κατάληξη. Ωστόσο, δεν προκύπτει κάποια ουσιαστική γνωριμία και εμβάθυνση στους πρωταγωνιστικούς (και μη) χαρακτήρες, με αποτέλεσμα να προξενείται, σε ορισμένα σημεία, σύγχυση από την πληθώρα επιφανειακών ρόλων.

The Menu

Κατά βάση, ο μόνος που συνδέεται με κάποιο πλήρες backstory είναι ο σεφ Slowik συνδέεται, ο οποίος ερμηνεύεται υποδειγματικά από τον Ralph Fiennes (The English Patient, Schindlers List). Το παγωμένο βλέμμα, τα επικριτικά, αιχμηρά σαν λεπίδα, σχόλια και οι «φάρσες» που οργανώνει σε βάρος των καλεσμένων του, καθώς και το κυνικό ύφος που ο ηθοποιός υιοθετεί αποτελούν από μόνα τους στοιχεία τα οποία καθιστούν την ταινία τρομακτική και στρεσογόνα. Εξαιρετικός και ο Nicholas Hoult, ο οποίος αντιλαμβάνεται πλήρως τα στοιχεία του χαρακτήρα του και δίνει μία απολαυστική, αν και χαμηλών τόνων ερμηνεία. Δυστυχώς, η δυσάρεστη έκπληξη της ταινίας αποδείχθηκε η Anya Taylor-Joy (The Queen’s Gambit). Tο προφίλ της ηρωίδας της δε φάνηκε να την άγγιξε ιδιαίτερα, καθώς επιδίδεται σε μια ελαφρώς επιφανειακή και μονότονη ερμηνεία, χωρίς πληθώρα συναισθημάτων (πράγμα που ενδεχομένως απαιτούσε ο εν λόγω ρόλος), βασιζόμενη μονάχα στα ιδιαίτερα μάτια της για να εκφράσει τον φόβο της.

Ανακεφαλαιώνοντας, το Menu ίσως να μην είναι η ταινία της χρονιάς, τουλάχιστον όσον αφορά την ταξική του θεματολογία, εφόσον το επισκιάζει εμφανέστατα το  Triangle of Sadness. Αποτελεί όμως ενδιαφέρον θρίλερ, το οποίο, εγγυημένα, θα διατηρήσει αμείωτη την προσοχή του κοινού. Εν τέλει, εκείνο που μπορούμε κρατήσουμε από την ταινία, παρά τον υπερβολικό τρόπο προσέγγισής της, είναι ότι οφείλουμε να φερόμαστε στους γύρω μας με σεβασμό και κατανόηση, πάντοτε, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης,  συνειδητοποιώντας ότι όλοι μας είμαστε πάνω απ’ όλα άνθρωποι, που προσπαθούμε, παρά το φορτίο των προβλημάτων μας, να επιβιώσουμε στον χαώδη τούτο κόσμο, αντλώντας κουράγιο από την καλοσύνη που εκπέμπουν όσοι μας περιβάλλουν.

Σχόλια

Your email address will not be published.