Από σήμερα, παίζεται στις ελληνικές αίθουσες το The Exorcism (trailer) με τον Russell Crowe, μια ταινία τρόμου γυρισμένη από το 2019, η οποία όμως καθυστέρησε αρκετά να κυκλοφορήσει στις αίθουσες για διάφορους λόγους. Στην ταινία ο Crowe υποδύεται έναν ξεπεσμένο ηθοποιό ο οποίος δαιμονίζεται ενώ υποδύεται έναν εξορκιστή σε μια ταινία τρόμου, και στο σημείο αυτό να θυμίσουμε ότι ο ίδιος ηθοποιός είχε ενσαρκώσει έναν εξορκιστή στο πρόσφατο The Pope’s Exorcist του Julius Avery.
Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν περιμένουμε πολλά από την παραπάνω ταινία, εντούτοις θα τη δούμε, αν μη τι άλλο γιατί οι ταινίες με εξορκισμούς, αν και ελάχιστες είναι καλές πραγματικά, μας αρέσουν πολύ. Η αλήθεια είναι ότι οι εξορκιστές δεν έχουν περάσει καλά στον κινηματογράφο, με εξαίρεση μία σπουδαία ταινία και μερικές ακόμα καλές το υπο-είδος των ταινιών με «δαιμονισμούς» έχει δώσει άφθονα (μερακλίδικα και απολαυστικά) σκουπίδια, οπότε και οι δέκα τίτλοι που επιλέξαμε δεν είναι απαραίτητα καλές ταινίες στο σύνολό τους, θα σας κρατήσουν ικανοποιημένους όμως εάν είστε λάτρεις.
Η σειρά παράθεσης των ταινιών είναι χρονολογική.
The Exorcist (1973)
Με διαφορά η καλύτερη ταινία της λίστας, και μια από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών, το αριστουργηματικό φιλμ του William Friedkin (Sorcerer) αφηγείται την ιστορία μιας ηθοποιού που προσπαθεί να αντιμετωπίσει το δαίμονα που καταλαμβάνει την ανήλικη κόρη της με τη βοήθεια ενός ηλικιωμένου κι ενός νεότερου ιερέα. Δύο χρόνια μετά το εξίσου σημαντικό The French Connection, ο Friedkin βάζει την υπογραφή του σε ακόμη ένα εμβληματικό φιλμ του Νέου Χόλιγουντ, καταφέρνει μια πρωτοφανή για το είδος, εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία και, το σημαντικότερο, φτιάχνει μια αψεγάδιαστη ταινία πάνω στην αιώνια μάχη του καλού με το κακό. Το franchise που γέννησε η επιτυχία της ταινίας ποτέ δεν έφθασε στο ύψος της πρώτης, αλλά ενίοτε έδωσε αξιόλογα δείγματα ενός είδους που διψά για καλές ιδέες.
The Amityville Horror (1979)
Εκτός από το προαναφερθέν franchise, η επιτυχία του The Exorcist γέννησε δεκάδες μιμητές, ταινίες που προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν τη δίψα του κοινού για θρησκευτικό τρόμο. Η καλύτερη από αυτές τις ταινίες ήταν το The Omen (1976) του Richard Donner, το οποίο όμως δεν έχει σχέση με δαιμονισμούς και άρα δεν μπορεί να μπει στην παρούσα λίστα. Θα βολευθούμε, λοιπόν, με το The Amityville Horror, ένα όχι ιδιαίτερα σπουδαίο αλλά χαβαλεδιάρικο φιλμ εμπνευσμένο από αληθινή ιστορία, το οποίο με τη σειρά του γέννησε franchise, που πρέπει να ‘σαι τεράστιο junkie με το είδος για να σου αρέσει – σαν τον γράφοντα καλή ώρα. Αντικειμενικά μιλώντας δεν είναι καλή ταινία καμία από δαύτες, αλλά κάποιοι τις απολαμβάνουμε.
Poltergeist (Tobe Hooper, 1982)
Εδώ κλέβουμε λίγο, εξορκισμός στην ταινία δεν υπάρχει ακριβώς, υπάρχει όμως δαιμονισμός και δε μας πήγαινε η καρδιά να αφήσουμε έξω αυτό για να βάλουμε κάποια κακή ταινία – γιατί ό,τι έχουμε αφήσει έξω είναι κακή ταινία, ενδεχομένως κάποιες που έχουν μπει είναι επίσης κακές ταινίες. Το Poltergeist είναι γνωστό και ως η καλύτερη ταινία του Tobe Hooper μετά το The Texas Chainsaw Massacre (1974), στην παραγωγή βρίσκεται ο Steven Spielberg με τον θρύλο να τον θέλει πραγματικό σκηνοθέτη του φιλμ, δεν είναι όσο gore περιμένεις από τον δημιουργό της πιο σοκαριστικής αμερικανικής ταινίας της δεκαετίας του 1970, είναι όμως διαχρονικό αγαπημένο, συνδυάζοντας το μεταφυσικό με τη σάτιρα της βολεμένης προαστιακής αμερικανικής καθημερινότητας.
Child’s Play (1988)
Μια από τα ίδια. Κλέβουμε, πάλι δεν έχουμε εξορκισμό με την ακριβή έννοια του όρου, έχουμε όμως δαιμονισμό και προσπάθειες αντιμετώπισής του και, κυρίως, έχουμε καλή ταινία. Ο Chucky, ο εμβληματικός villain που έπλασε η φαντασία του Don Mancini, «επελαύνει» στην οθόνη για πρώτη φορά, γεννώντας και αυτός ένα franchise, τούτη τη φορά αντάξιο της πρώτης ταινίας στις περισσότερες από τις συνέχειές του. Αναμειγνύοντας επιτυχημένα τον τρόμο με την κωμωδία, εκμεταλλευόμενη την εκπληκτική φωνή του Brad Dourif που υποδύεται τον Chucky, η ταινία σημείωσε απροσδόκητη επιτυχία και σήμερα θεωρείται κλασικός τίτλος του slasher σινεμά.
The Exorcism Of Emily Rose (2005)
Έχουμε πολλές ενστάσεις για το σινεμά του Scott Derrickson και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί τα jumpscares, όμως πρέπει να παραδεχθούμε ότι τον πρωταρχικό στόχο του, να μας τρομάξει, τον πετυχαίνει με όλες του τις ταινίες σχεδόν. Οπωσδήποτε και με αυτήν εδώ, που καυχιέται γερό cast, πολλές και έντονες ανατριχίλες, «γαργάλημα» των αισθήσεων του θεατή καθ’ όλη τη διάρκειά της και μια ακαταμάχητη αίσθηση ανησυχίας σε κάθε κάδρο. Δεν πρωτοτυπεί θεματολογικά, αλλά δεν είναι και πάντα αυτό το ζητούμενο.
The Last Exorcism (2010)
Αυτό είδαμε και περιμέναμε με μια κάποια ανυπομονησία το πρόσφατο Prey for the Devil του ίδιου σκηνοθέτη, φάγαμε τελικά τα μούτρα μας βλέποντας ένα πραγματικά κακό φιλμ δαιμονισμού, όχι ότι ο προκάτοχός του ήταν κανένα αριστούργημα, εντούτοις ο John Stamm επέδειξε σε αυτόν μια καλή σχετικά αίσθηση του χώρου και μια γνώση στη μέθοδο πρόκλησης της φρίκης. Για γερά νεύρα θέαμα, όχι για ευαίσθητους θεατές, αξιοπρεπέστατο σε σύγκριση με την υπόλοιπη φιλμογραφία του δημιουργού του.
Insidious (2010)
Δεν είμαι λάτρης του James Wan (Aquaman), εκπροσωπεί ένα ανοικονόμητο σινεμά τρόμου που με αφήνει αδιάφορο αν όχι ενοχλημένο, ωστόσο τις στιγμές του τις έχει και ακόμα και μέτριες ταινίες του, όπως το πρώτο Insidious, περιλαμβάνουν ενδιαφέροντα στοιχεία. Οι δύο πρώτες πράξεις του Insidious είναι άκρως υποβλητικές και τρομακτικές, δυστυχώς στην τρίτη πράξη ο Wan αποφασίζει να δώσει μια γκραν γκινιόλ κατακλείδα άνευ λόγου φασαριόζικη αλά Marvel, αυτό όμως δε φάνηκε να ξενίζει ιδιαίτερα τα πλήθη θεατών που συνέρρευσαν στις σκοτεινές αίθουσες μετατρέποντας το φιλμ σε μεγάλη εμπορική επιτυχία και οδηγώντας στη δημιουργία ενός ακόμη franchise.
The Rite (2011)
Δεν έχουν πολλά b-movies τη δυνατότητα να καυχηθούν ότι έχουν στο cast τους έναν ηθοποιό της κλάσης του Anthony Hopkins, το The Rite όμως το έχει και αυτό είναι, αναμενόμενα, το μεγαλύτερο ατού του. Όχι ότι είναι κακή ταινία κατά τ’ άλλα, μια χαρά είναι, απλά ο Άγγλος ηθοποιός κυριαρχεί στο κάδρο κάθε φορά που εμφανίζεται, μην αφήνοντας τις αδυναμίες του σεναρίου να γίνουν ενοχλητικές. Όχι ότι έχει σχέση με την παρούσα θεματική μας, όμως αναζητήστε την προηγούμενη ταινία του Hafstrom, το βασισμένο σε γραπτό του Stephen King 1408 (2007).
The Conjuring (2013)
Η ταινία που αναγόρευσε τον James Wan σε σύγχρονο Μίδα του κινηματογραφικού τρόμου, αφού σηματοδότησε την αρχή του τρίτου franchise στην καριέρα του σκηνοθέτη – μετά τα Saw και Insidious–φυσικά και δεν είναι μια σπουδαία ταινία, είναι όμως κι αυτή καλή, υποβλητική και αρκούντως τρομακτική. Βασισμένη στις «αληθινές» περιπέτειες των δαιμονολόγων Ed και Lorraine Warren, τους οποίους υποδύονται οι Patrick Wilson και Vera Farmiga αντίστοιχα, η ταινία παραμένει η καλύτερη του franchise, ενώ εκτός από τις δύο συνέχειές της υπήρξε η αφετηρία ενός ευρύτερου σύμπαντος (ό,τι γελοιότερο εφηύρε το μοντέρνο Χόλιγουντ αυτό, άλλη κουβέντα όμως) που εξακολουθεί να φέρνει λεφτά στα ταμεία.
Deliver Us From Evil (2014)
Δεύτερη παρουσία και για τον Derrickson στη λίστα, καλή επίδοση για ακόμα έναν σκηνοθέτη που δεν εκτιμώ ιδιαίτερα, πόσο μάλλον όταν η δεύτερη αυτή ταινία του εδώ είναι μια μέτρια δουλειά, εντούτοις άξια μιας θέασης. Βασισμένη, κι αυτή, στις «αληθινές» εμπειρίες ενός πρώην αστυνομικού που τα παράτησε για να ασχοληθεί με τη δαιμονολογία, η ταινία πλάθει επιτυχημένα μια ατμόσφαιρα αστικού τρόμου που καθηλώνει, πάσχει όμως από προχειρογραμμένο σενάριο. Πολύ καλός ο Eric Bana στον κεντρικό ρόλο.